نویسندگان: پروفسور دکتر سید سعید زمانیه شهری MD و پرفسور دکتر سونیا سیدالحسینی MD

ت) سرطان خون میلوئیدی مزمن (CML)

این نوع سرطان خون، لوسمی مزمن میلوژن نیز گفته می شود و در سلول های خون ساز مغز استخوان شروع شده و پس از مدتی به خون گسترش می یابد. سرانجام، این بیماری به مناطق دیگر بدن گسترش می یابد. به طور معمول، قرار گرفتن در دسته مزمن نشان دهنده گسترش و رشد آهسته این نوع سرطان خون است. با این حال، CML می تواند از پیشرفت آهسته به شکل سریع و حاد سرطان خون که می تواند تقریباً به هر عضوی در بدن گسترش یابد، تبدیل شود.

برخلاف سه نوع اصلی دیگر سرطان خون، CML تفاوت مهمی دارد که آن را از بقیه جدا می کند. نشان داده شده است که CML با کروموزوم غیرطبیعی به نام کروموزوم فیلادلفیا (کروموزوم Ph) مرتبط است. کروموزوم ها ساختاری در سلول های حاوی ژن هستند که به سلول ها دستورالعمل می دهند. کروموزوم Ph یک ناهنجاری است که وقتی قطعه ای از کروموزوم۲۲ شکسته شود و به انتهای کروموزوم ۹ متصل شود، اتفاق می افتد. به دنبال آن، کروموزوم ۹ نیز می شکند و به کروموزوم ۲۲ متصل می شود. وقفه در هر دو کروموزوم باعث ایجاد ژن های BCR و ABL می شود که با ترکیب آنها ژن سرطان ایجاد می شود. ارتباط بین کروموزوم Ph و CML در حدود سال ۱۹۶۰ کشف شد.

نشانه های سرطان خون میلوئیدی مزمن:

برخی از نشانه های CML عبارتند از: خونریزی آسان، کاهش وزن بدون دلیل، تب، از دست دادن اشتها، عرق شبانه و پوست رنگ پریده.

ث) لوسمی سلول مویی (HCL) لوسمی سلول مویی

نوع فرعی نادر از لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL) است که به آرامی پیشرفت می کند. لوسمی سلول مویی هنگامی ایجاد می شود که مغز استخوان بیش از حد سلول های B (لنفوسیت ها)، نوعی گلبول سفید که با عفونت مبارزه می کند، ایجاد کند. با افزایش تعداد سلول های لوسمی، تعداد کمتری از گلبول های سفید خون، گلبول های قرمز و پلاکت ها تولید می شود.

علائم و نشانه های سرطان خون شایع سلول مویی:

نشانه های این بیماری ممکن است شامل موارد زیر باشد: ضعف یا احساس خستگی، عفونت و تب مکرر، کبودی یا خونریزی آسان، تنگی نفس، کاهش وزن بدون دلیل، درد یا احساس سیری در زیر دنده ها، توده های بدون درد در گردن، زیر بغل، معده یا کشاله ران، تورم غدد لنفاوی

توجه داشته باشید که این علائم ممکن است به تعدادی از بیماری ها غیر از سرطان نسبت داده شود. در نتیجه همیشه تشخیص فقط باید توسط یک پزشک متخصص انجام شود.

ج) سندروم های میلودیسپلاستیک (MDS):

سندرم های میلو دیسپلاستیک گروهی از بیماری های نزدیک به هم هستند که منجر به عملکرد پایین مغز استخوان سلول های قرمز خون (که اکسیژن را حمل می کنند)، گلبول های سفید خون (که با عفونت می جنگند) یا پلاکت (که مانع خونریزی می شود یا خون را متوقف می کند) می شود، یا هر ترکیبی از این سه حالت. انواع مختلف سندرم میلودیسپلاستیک بر اساس تغییرات خاصی در سلول های خون و مغز استخوان تشخیص داده می شود.

سلول های موجود در خون و مغز استخوان (که میلو نامیده می شود) معمولاً غیرطبیعی (یا دیسپلاستیک) به نظر می رسند، از این رو سندروم های میلودیسپلاستیک نامیده می شود. طبق معمول، وقتی خون یا مغز استخوان به ۲۰ درصد می رسد یا از آن می گذرد، MDS به عنوان لوسمی میلوئیدی حاد (AML) با ویژگی های میلودیسپلاستیک طبقه بندی می شود.

علايم هشدار دهنده سرطان خون:

علائم سرطان خون اغلب بسته به نوع سرطان خون تشخیص داده شده، متفاوت است. برخی از علائم مانند تعریق شبانه، تب، خستگی و احساس درد مانند علائم آنفولانزا است. برخلاف علائم آنفولانزا که به طور کلی با بهبود شما فروکش می کند، علائم سرطان خون به طور کلی بیش از دو هفته طول می کشد و ممکن است شامل کاهش وزن ناگهانی، درد استخوان و مفصل و خونریزی یا کبودی آسان باشد. سایر علائم هشدار دهنده زودرس سرطان خون عبارتند از: تب، لرز، خستگی، ضعف، از دست دادن اشتها، عرق شبانه، ناراحتی شکمی، سردرد، تنگی نفس، عفونت های مکرر و پتشیا (لکه های قرمز کوچک زیر پوست).

از آنجا که برخی شرایط به عنوان عوارض جانبی بیماری رخ می دهد، موارد زیر ممکن است علائم سرطان خون باشد:

کم خونی:

تعداد کم گلبول های قرمز خون. سلول های قرمز خون اکسیژن را به اطراف بدن منتقل می کنند. این وضعیت ممکن است منجر به ضعف، خستگی یا تنگی نفس شود.

لکوپنی:

تعداد کم گلبول های سفید خون. کاهش تولید لکوسیت های عملکردی (گلبول های سفید خون) دفاع ایمنی بدن را تضعیف می کند که ممکن است شما را مستعد ابتلا به عفونت کند.

ترومبوسیتوپنی:

تعداد پلاکت خون پایین. پلاکت ها سلول های خونی هستند که مسئول لخته شدن خون هستند. کمبود پلاکت خون ممکن است منجر به کبودی یا خونریزی آسان شود.

تورم غدد لنفاوی:

در بعضی موارد، علائم سرطان خون ممکن است تورم قابل توجه گردن، زیر بغل یا کشاله ران باشد. این اتفاق زمانی رخ می دهد که سرطان خون به غدد لنفاوی گسترش یافته است.

بزرگ شدن کبد یا طحال:

تجمع سلول های غیرطبیعی خون در کبد یا طحال ممکن است باعث احساس سیری (از دست دادن اشتها) یا تورم در سمت چپ و بالای شکم شود

تأثیر سبک زندگی در ابتلا به سرطان خون:

سیگار کشیدن:

اگرچه ممکن است سیگار کشیدن دلیل اصلی سرطان خون نباشد، اما کشیدن سیگار خطر ابتلا به AML را افزایش می دهد.

تابش:

قرار گرفتن در معرض تابش پر انرژی (به عنوان مثال، انفجار بمب اتمی) و قرار گرفتن در معرض تابش کم انرژی از میدان های الکترومغناطیسی (به عنوان مثال، خطوط برق)

مواد شیمیایی:

قرار گرفتن طولانی مدت در معرض برخی از آفت کش ها یا مواد شیمیایی صنعتی مانند بنزن به عنوان یک خطر برای سرطان خون در نظر گرفته می شود.

میدان های الکترومغناطیسی:

قرار گرفتن طولانی مدت در معرض موقعیت هایی مانند زندگی در نزدیکی خطوط برق، ممکن است خطر ابتلا به ALL را در فرد افزایش دهد.

درمان های قبلی سرطان:

انواع خاصی از شیمی درمانی و پرتودرمانی برای سایر سرطان ها از عوامل خطر لوسمی محسوب می شوند.