دکتر سید سعید زمانیه شهری MD و دکتر سونیا سیدالحسینی MD

علائم افسردگی در سالمندان به تمام شئون زندگی چیره مییابند و بر انرژی، اشتها، خواب، علاقه به کار، سرگرمی و روابط اجتماعی آنها تأثیر میگــذارد. بااینحال، برای سرحالبودن، شــادابی و بهبود کیفیت زندگی در دوران ســالمندی روشهای فراوانی در دسترس است. در این مقاله با نشــانه های افسردگی در ســالمندان و راههای
مقابله با آنها آشنا میشوید. وقتی پا به ســن میگذاریم، افســردگی در کمیِن همٔه ماســت. اما متاســفانه اکثر سالمندان افســرده علائم افســردگی را تشخیص نمیدهند و گامهای لازم را برای مقابله بــا آن برنمیدارند. نادیدهگرفتن افســردگی در سالمندی دلایل فراوانی دارد: •شاید فکر میکنید بی حس و حال بودن تان طبیعی است و افسردگی جزئی از فرایند پیرشدن است. •شاید تنها و منزوی هستید (که این موضوع به نوبٔه خود میتواند به افســردگی منجر شــود) و کسی در کنارتان نیست که متوجه آشفتگی شما شود. • شاید متوجه نیستید که مشکلات جسمیتان نشانه های افسردگی هستند (نشانه های جسمی افسردگی). • شــاید از حــرف زدن درمــورد احساســاتتان یــا کمک خواستن از دیگران اَبا دارید. مهم است بدانید که افســردگی جزئی ناگزیر از فرآیند پیر شدن و نشــانٔه ناتوانی یا ضعف شخصیت نیست. هر کســی فارغ از گذشــته و موفقیت هایش ممکن اســت به افســردگی دچار شــود. وقتی وارد دوران سالمندی میشــویم زندگیمــان تغییر میکنــد: تغییراتی مانند بازنشســتگی، مرگ عزیزان، کاهش ســلامتی و…. این تغییــرات میتوانند به افســردگی منجر شــوند اما این وضعیت واقعا اجتناب پذیر است. با وجود همٔه چالشهای دوران کهنسالی، میتوان برای شاد بودن و امیدواری در دوران طلایی سالمندی گامهایی برداشت. برای تشخیص افســردگی باید علائم و نشانه های آن را شناخت.

علائم هشداردهنده شامل این موارد هستند:

• غم یا احساس یأس؛

• ازدســتدادن حــس ارزشــمندبودن (نگرانــی از ســر بار دیگران بودن، احســاس بی ارزش بودن یا نفرت از خود)؛
• دردها و رنجهای غیرقابل توضیح یا تشدید شده؛

• از دســت دادن علاقــه بــه فعالیتهــای اجتماعی و سرگرمی ها؛

• کند شدن آهنگ صحبت کردن یا حرکت کردن؛

• کاهش وزن یا اشتها؛

• افزایش مصرف دخانیات و مشروبات الکلی؛

• احساس ناتوانی یا ناامیدی؛

• فکرکردن دائمی به مرگ یا خودکشی؛

• بی انگیزگی و کاهش انرژی؛

• مشکلات حافظه؛

• اختلالات خواب (دشواری در به خواب رفتن یا خوابیدن یا خواب آلودگی در طول روز)؛

• بی توجهــی به مراقبت های شــخصی (حــذف برخی وعده هــای غذایی، فراموش کردن زمــان مصرف داروها، اهمیتندادن به بهداشت فردی). سالمندان افسرده لزوما غمگین نیستند شاید غم و افسردگی را همزاد هم تصور کنیم اما بسیاری از سالمندان افسرده اعلام میکنند که غمگین نیستند. این ســالمندان درعوض از بی انگیزگی، بی انرژی بودن یا مشکلات جسمانی شــکایت می کنند. درواقع، مشکلات جســمانی مانند درد مفاصــل (آرتروز) یا ســردردهای تشدیدشــونده غالبتریــن نشــانه های افســردگی در سالمندان است. با پیرشــدن چیزهــای زیــادی را از دســت میدهیم. از دست دادن دردناک است، خواه ازدست دادن شغل باشد یا توانایی حرکت، ســلامتی، استقلال یا یکی از عزیزان. عزاداری و غصه خوردن در این مواقع کاری طبیعی و سالم است، حتی اگر مدتی طولانی ادامه یابد. تشخیص غم از افسردگی به این سادگیها نیست. ایندو نشــانه های مشــتر ِک فراوان دارند. البته راه هایی برای تشخیص آنها وجود دارد:

• احســاس غم فرازوفرودهای بیشــتری دارد و گسترٔه وســیعتری از عواطف را شــامل میشــود. فرد غمگین روزهای خوب و بد زیادی دارد. شــما در همان حال که غمگین و عزادار هستید کماکان لحظاتی شاد و لذتبخش را تجربه میکنید.

• اگــر افســرده باشــید، پوچــی و یــأس همیشگِی شماست.

• اجتماعی باشید و از حمایت دیگران بهره مند شوید
  اگر افسرده هستید، احتمالا تمایل ندارید کاری انجام دهید یا با کسی ملاقات کنید. اما انزوا افســردگِی شما را تشدید میکند. حفظ مثبت اندیشی و تداوم تلاش برای غلبه بر افسردگی به تنهایی دشوار است. به همین دلیل، استفاده از حمایت دیگران اهمیت دارد. ارتباطات خود را با دیگران افزایش دهید و زمان محدودی را به تنهایی ســپری کنید. اگر بیرون رفتن از منزل برای شــما دشوار اســت، عزیزانتان را به منزل دعوت کنید یا
  ارتباطات تان را با تلفن و ایمیل حفظ کنید. به یاد داشته باشید که ارتباطات دیجیتال جایگزین ملاقات های چهره به چهره نیستند. سعی کنید ارتباطات حضوری روزانه داشته باشید. به این ترتیب، بهترین حال نصیبتان میشود. همینطور به یاد داشته باشید که هیچوقت برای دوستیابی و پیدا کردن دوست جدید دیر نیست. ادامــــــــــــــــــــه دارد…