پیام جوان: تحقیقات جدید نشان میدهد که بخش قابلتوجهی از کودکان و نوجوانان در گروه سنی ۵ تا ۱۷ سال، بهویژه از چتباتهای گفتوگو محور هوش مصنوعی برای برقراری ارتباط و تجربه مکالمات مجازی استفاده میکنند. این روند، نگرانیهای فزایندهای را در میان کارشناسان درباره پیامدهای روانی، اجتماعی و امنیتی هوش مصنوعی بر سلامت و رشد کودکان ایجاد کرده است. بر اساس دادههای گزارش اخیر شرکت امنیت دیجیتال “آئورا”، تقریباً ۴۲ درصد از کودکان برای تعاملات شبهواقعی به چتباتهای هوش مصنوعی روی میآورند.
این تعاملات غالباً شامل نقشآفرینیهای مختلف بوده و در بسیاری موارد حاوی محتوای بحثبرانگیز است. یکی از جدیترین نگرانیها، میزان بالای مکالمات خشونتآمیز است؛ حدود ۳۷ درصد از گفتوگوهای کودکان با چتباتها شامل موضوعاتی مرتبط با خشونت، از جمله پرخاشگری، آسیب جسمی و حتی خشونت جنسی بوده است. نکته قابلتاملتر آنکه، تقریباً نیمی از این مکالمات خشونتآمیز، عناصری از خشونت جنسی را نیز در خود داشتهاند. این پژوهش نشان میدهد که اوج این تعاملات در کودکان ۱۱ ساله دیده میشود که ۴۴ درصد گفتوگوهایشان به سمت موضوعات خشونتآمیز متمایل شده، و نوجوانان ۱۳ ساله نیز بهطور فزایندهای به نقشآفرینیهای عاشقانه و محتوای جنسی میپردازند، بهطوری که بیش از ۶۰ درصد مکالمات این گروه سنی شامل عناصر احساسی یا جنسی است.
گزارشهای موجود هشدار میدهند که بازار چتباتهای هوش مصنوعی از نظارت و قوانین کافی برای حفاظت از کودکان برخوردار نیست. بسیاری از پلتفرمها تنها با یک تیک ساده در هنگام ثبتنام، به کودکان اجازه دسترسی میدهند و هیچ استاندارد امنیتی مشخصی برای استفاده خردسالان تعیین نشده است. کارشناسان حوزه امنیت دیجیتال و روانشناسی رشد معتقدند که این تعاملات بدون چارچوب میتواند تهدیدی جدی باشد و پیامدهای گستردهای بر شیوه شکلگیری مهارتهای اجتماعی، نگرش به روابط انسانی و درک آنها از خشونت و حریم خصوصی داشته باشد.
متخصصان تأکید میکنند که استفاده فعال کودکان از فناوریهای گفتوگوی هوشمند برای پر کردن خلأهای اجتماعی، میتواند تأثیرات عمیقی بر توسعه رفتاری و روانی آنها بگذارد. نوجوانان در تعامل با این ابزارها، بهدنبال رفاقت مجازی، مشاوره عاطفی و حتی جایگزینی برای روابط انسانی هستند. این وضعیت، نیاز مبرم به بررسی دقیقتر، تدوین استانداردهای حفاظتی جامع و آموزش مستمر والدین و مربیان را برای مدیریت صحیح استفاده کودکان از هوش مصنوعی و مقابله با خطرات احتمالی آن، بیش از پیش ضروری میسازد.
