پیام جوان: پزشکان بریتانیایی در گزارشی جدید که در نشریه پزشکی BMJ Case Reports منتشر شده، نسبت به خطرات جدی مصرف روزانه و مکرر نوشابههای انرژیزا هشدار دادهاند. این متخصصان تأکید کردهاند که چنین عادتی میتواند به طور قابل توجهی خطر سکته مغزی را افزایش دهد. این هشدار در پی مشاهده و درمان موردی خاص مطرح شده که اهمیت این موضوع را دوچندان میکند و نیاز به آگاهی عمومی بیشتر را برجسته میسازد.
گزارش مذکور به بررسی وضعیت مردی حدوداً ۵۰ ساله میپردازد که با سابقه مصرف روزانه ۸ قوطی نوشابه انرژیزا و فشار خون بسیار بالا، دچار سکته مغزی در ناحیه تالاموس شده بود. تالاموس بخشی حیاتی از مغز است که نقش کلیدی در درک حسی و حرکتی ایفا میکند. علائم بالینی این بیمار شامل ضعف و بیحسی در سمت چپ بدن، مشکلات تعادل، اختلال در راه رفتن، بلع و گفتار بود که مجموعاً به عنوان آتاکسی شناخته میشود. فشار خون او هنگام پذیرش در بیمارستان به ۲۵۴/۱۵۰ میلیمتر جیوه رسیده بود که یک وضعیت بسیار خطرناک محسوب میشد.
پس از بستری شدن، با تجویز داروهای کاهنده فشار خون، فشار سیستولیک بیمار به ۱۷۰ میلیمتر جیوه کاهش یافت. اما با بازگشت به خانه، فشار خون او مجدداً افزایش یافت و حتی با افزایش دوز داروها نیز کنترل نشد. بررسیهای بیشتر نشان داد که مصرف روزانه کافئین وی بین ۱۲۰۰ تا ۱۳۰۰ میلیگرم بوده است، در حالی که حداکثر دوز توصیه شده روزانه ۴۰۰ میلیگرم است. با قطع مصرف نوشیدنیهای انرژیزا، فشار خون بیمار به حالت طبیعی بازگشت و نیاز به داروهای کاهنده فشار خون برطرف شد. با این حال، او هرگز حس کامل سمت چپ بدنش را به طور کامل به دست نیاورد، که نشاندهنده آسیب ماندگار است.
نویسندگان گزارش اشاره کردهاند که ناآگاهی این بیمار از خطرات قلبی-عروقی ناشی از مصرف زیاد نوشیدنیهای انرژیزا، تعجبآور نیست؛ زیرا این نوشیدنیها اغلب به عنوان عامل خطر جدی برای بیماریهای قلبی-عروقی شناخته نمیشوند. این نوشیدنیها که حاوی بیش از ۱۵۰ میلیگرم کافئین در هر لیتر، مقادیر زیاد قند و ترکیبات دیگری مانند تورین، گوارانا (که دو برابر دانه قهوه کافئین دارد)، جینسینگ و گلوکورونولاکتون هستند، اثرات کافئین را تقویت کرده و از طریق مکانیسمهای مختلف، خطر سکته مغزی (ایسکمیک و هموراژیک) و بیماریهای قلبی-عروقی را افزایش میدهند. این خطرات، بهویژه در گروههای سنی جوانتر، کمتر مورد بررسی قرار گرفتهاند، در حالی که در سال ۲۰۱۸ برخی فروشگاههای بریتانیا فروش آنها را به افراد زیر ۱۶ سال به دلیل مقابله با چاقی و دیابت ممنوع کرده بودند.
