پیام جوان: همزمان با تشدید فشارهای ایالات متحده بر ونزوئلا، حشمتالله فلاحتپیشه، رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، خواستار روشن شدن وضعیت «بدهی» کاراکاس به تهران شد. این نماینده سابق مجلس با اشاره به تجربه سوریه و سقوط حکومت بشار اسد، در پیامی در شبکه ایکس بر لزوم تعیین تکلیف «بیش از دو میلیارد دلار طلب ایران از ونزوئلای مادورو» تأکید کرد. این اظهارات در حالی مطرح میشود که پیشتر نیز درباره میزان بدهیهای سوریه به ایران ارقام غیررسمی تا دهها میلیارد دلار مطرح شده بود که هیچگاه به طور شفاف اعلام نشد.
ماهیت غیرشفاف روابط مالی میان ایران و ونزوئلا، که عمدتاً به دلیل تحریمهای آمریکا و مبادلات تهاتری شکل گرفته، همواره ابهاماتی را در خصوص ارقام دقیق بدهیها ایجاد کرده است. بر اساس گزارشهای رویترز و اسناد شرکت نفت دولتی ونزوئلا، از سال ۲۰۲۱ تا دسامبر ۲۰۲۵، دو کشور توافقی تهاتری داشتند که طی آن ایران میعانات گازی، نفت خام سبک، بنزین، قطعات پالایشگاهی و کمک فنی ارسال میکرد. در مقابل، ونزوئلا متعهد بود حداقل دو بشکه نفت سنگین یا سوخت در ازای هر بشکه دریافتی به ایران تحویل دهد. ارزش این همکاری سهساله «صدها میلیون دلار» تخمین زده شده، اما ارقام دقیق به دلیل ماهیت غیرنقدی و تحریمها، نامشخص باقی مانده است.
با این حال، گزارش خبرگزاری رویترز در مارس ۲۰۲۴ نشان داد که ونزوئلا در پرداخت تعهدات خود به ایران «عقب افتاده» است. این عقبافتادگی عمدتاً ناشی از صدور مجوزهای آمریکا از اواخر سال ۲۰۲۲ بود که به شرکت PDVSA ونزوئلا امکان میداد محمولههای نفتی را به خریداران نقدی واگذار کند، به جای ارسال به ایران. علاوه بر این، مشکلات داخلی ونزوئلا از جمله مسائل تولید، زیرساختی، قطع برق و اولویت فروش نقدی به مشتریان دیگر، باعث شد تا کاراکاس از تحویل سهم خود به ایران باز بماند. در نتیجه این وضعیت، تأمین میعانات گازی و نفت خام ایران به ونزوئلا و همچنین تحویل نفت و سوخت ونزوئلا به ایران، هر دو با کاهش چشمگیری مواجه شدند.
در واکنش به عدم ایفای تعهدات، ایران نیز ارسال میعانات گازی به ونزوئلا را از مه ۲۰۲۳ متوقف کرد تا کاراکاس بدهی خود را تسویه کند. اگرچه ونزوئلا در نیمه دوم سال ۲۰۲۳ با ارسال محمولههای بزرگ نفت سنگین تلاشهایی برای تسویه تدریجی بدهی انجام داد، اما به نظر میرسد روابط مالی دو کشور آسیب دیده و پروژههای مشترک متوقف شدهاند. در حال حاضر، ایران واردات میعانات گازی به ونزوئلا را متوقف کرده و ونزوئلا نیز به دنبال تأمینکنندگان دیگر، عمدتاً روسیه، رفته است. گمانهزنیها حاکی از توقف عملی مبادلات تهاتری و تسویه یا کاهش بدهیهای گذشته است. همزمان، فشارهای جدید دولت آمریکا بر حکومت نیکلاس مادورو، از جمله توقیف نفتکشها و حضور نظامی در کارائیب، وضعیت صادرات نفتی ونزوئلا را پیچیدهتر کرده است.
