فشار غرب بر تهران با قطعنامه جدید شورای حکام؛ درخواست بازرسی فوری از تأسیسات بمباران‌شده

پیام جوان: سه کشور اروپایی بریتانیا، فرانسه و آلمان به همراه ایالات متحده آمریکا، پیش‌نویس قطعنامه‌ای را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کرده‌اند که در آن خواستار پاسخگویی فوری ایران درباره ذخایر اورانیوم و فراهم کردن دسترسی بازرسان به تأسیسات هسته‌ای بمباران‌شده هستند. این اقدام پس از انتشار گزارش انتقادی اخیر آژانس صورت می‌گیرد که در آن تصریح شده بود تهران همچنان اجازه ورود بازرسان به سایت‌هایی که خرداد و تیرماه مورد حمله قرار گرفتند را نداده و وضعیت ذخایر اورانیوم غنی‌سازی شده، از جمله مواد با غنای ۶۰ درصد، در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. دیپلمات‌ها پیش‌بینی می‌کنند این قطعنامه روز چهارشنبه به تصویب برسد.

هم‌زمان با تشدید فشارهای دیپلماتیک، رسانه‌های آمریکایی از جمله نیویورک‌تایمز مدعی ساخت یک تأسیسات هسته‌ای زیرزمینی و محرمانه جدید در منطقه «کوه کلنگ» نزدیکی نطنز شده‌اند. در واکنش به این ادعاها و متن پیش‌نویس که خواستار ارائه اطلاعات دقیق و بدون تأخیر است، عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، ضمن تکذیب وجود هرگونه سایت اعلام‌نشده، تأکید کرد که به دلیل تخریب‌های ناشی از حملات اخیر، هم‌اکنون هیچ‌گونه غنی‌سازی‌ در کشور انجام نمی‌شود و تمامی فعالیت‌ها تحت نظارت کامل پادمان آژانس قرار دارد.

اگرچه دیپلمات‌های غربی این پیش‌نویس را اقدامی فنی برای تمدید نظارت‌های آژانس توصیف کرده‌اند، اما متن آن حاوی لحنی سرزنش‌آمیز بوده و به‌صراحت خواستار اجرای مجدد «پروتکل الحاقی» است. اجرای این پروتکل که امکان بازرسی‌های سرزده و گسترده‌تر از اماکن اعلام‌نشده را به آژانس می‌دهد، یکی از ارکان توافق برجام بود که ایران سال‌ها پیش اجرای داوطلبانه آن را متوقف کرد. درخواست برای بازگشت به این سطح از نظارت، نشان‌دهنده تلاش غرب برای احیای مکانیزم‌های کنترلی سخت‌گیرانه پیش از رسیدن به هرگونه توافق احتمالی جدید است.

جمهوری اسلامی ایران در واکنشی به این اقدام، هشدار داده است که تصویب قطعنامه تأثیرات منفی اجتناب‌ناپذیری بر روند همکاری تهران و آژانس خواهد گذاشت. نمایندگی ایران در سازمان ملل در وین، این حرکت را «اشتباهی بزرگ» و تلاشی عمدی برای سیاسی‌کردن شورای حکام خواند. این تهدید دیپلماتیک در حالی مطرح می‌شود که غرب تلاش دارد با استفاده از ابزار قطعنامه، تهران را وادار به شفاف‌سازی درباره ابعاد برنامه هسته‌ای خود و بازگشت به میز مذاکره با شرایط جدید کند.