پیام جوان: قابلیت تازه شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) که امکان مشاهده مکان ایجاد و ورود به حساب‌های کاربری را فراهم می‌آورد، به سرعت به موضوعی جنجالی در فضای سیاسی ایران تبدیل شده است. این ویژگی جدید نشان می‌دهد که کاربران در زمان ساخت حساب خود از کدام کشور یا منطقه وارد شده‌اند و در حال حاضر با استفاده از چه روشی به حساب خود دسترسی دارند. از آنجایی که اکثر کاربران ایرانی برای دسترسی به این شبکه فیلترشده ناچار به استفاده از فیلترشکن هستند، این قابلیت به ابزاری برای افشای نوع دسترسی افراد مختلف تبدیل شده است.
فعال شدن این قابلیت، پرده از آنچه “اینترنت طبقاتی” یا “اینترنت سفید” نامیده می‌شود، برداشته است. بر اساس اطلاعات فاش شده، شمار قابل توجهی از مقامات حکومتی، فعالان سیاسی نزدیک به دولت، و چهره‌های رسانه‌ای وابسته به جمهوری اسلامی که پیشتر مدعی استفاده از فیلترشکن بودند، در واقع با اینترنت بدون محدودیت فعالیت می‌کنند. این در حالی است که عموم مردم ایران برای دسترسی به اینترنت آزاد، متحمل هزینه‌های گزاف و صرف زمان و انرژی زیاد برای استفاده از فیلترشکن‌ها هستند. خبرگزاری‌های فارس و تسنیم، نزدیک به سپاه پاسداران، و برخی نمایندگان مجلس از جمله این افراد و نهادها هستند که به اینترنت بدون فیلتر دسترسی دارند.
علاوه بر این، قابلیت جدید ایکس افشا کرده است که برخی حساب‌های کاربری شناخته‌شده که به نام اپوزیسیون فعالیت کرده و ادعای وابستگی به گروه‌های مخالف حکومت ایران را داشتند، از داخل ایران به‌روزرسانی می‌شوند. این یافته‌ها این تحلیل را تقویت می‌کند که فعالیت چنین حساب‌هایی ممکن است تحت نظارت نهادهای امنیتی باشد و با هدف ایجاد آشفتگی در فضای مجازی و تأثیرگذاری بر افکار عمومی صورت گیرد. تحلیلگران سیاسی، از جمله علی افشاری، بر این باورند که نهادهای اطلاعاتی نقش اصلی را در شکل‌دهی و دستکاری اذهان در شبکه‌های اجتماعی ایرانی ایفا می‌کنند.
این افشاگری‌ها واکنش‌های تندی را در پی داشته و کاربران فارسی‌زبان از آن با عناوینی چون “رانت خط سفید”، “آپارتاید تمام‌عیار” و “نفاق اینترنت طبقاتی” یاد کرده‌اند. انتقادات گسترده‌ای نیز متوجه دولت مسعود پزشکیان شده است که پیشتر وعده رفع فیلترینگ و دسترسی همگانی به اینترنت را داده بود. کارشناسان معتقدند با وجود نقص‌های احتمالی، ابزار جدید ایکس به افزایش شفافیت کمک شایانی می‌کند و به کاربران امکان می‌دهد تا تفاوت میان نظرات واقعی و دستورکارهای هدایت‌شده را تشخیص دهند، امری که در فضای سیاسی پرالتهاب ایران از اهمیت بالایی برخوردار است.
