پیام جوان: بر اساس گزارش والاستریت ژورنال، سم آلتمن، مدیرعامل شرکت OpenAI، در حال بررسی طرحی بلندپروازانه برای ورود به کسبوکار فضایی است. این اقدام میتواند رقابت دیرینه او با ایلان ماسک را وارد مرحلهای نوین کند، هرچند اهداف آلتمن با برنامههای فضایی ماسک، که عمدتاً بر توسعه موشکهای قابل استفاده مجدد و ماموریتهای سرنشیندار به مریخ تمرکز دارد، متفاوت است. آلتمن به دنبال ایجاد زیرساختی فضایی برای استقرار مراکز داده هوش مصنوعی و تأمین انرژی آنها از طریق خورشید است؛ رویکردی که میتواند ضمن کاهش اثرات زیستمحیطی بر زمین، هزینههای عملیاتی را در بلندمدت به شکل قابل توجهی کاهش دهد.
در راستای تحقق این چشمانداز، آلتمن طی ماههای گذشته مذاکراتی را با استارتاپ فضایی “استوک اسپیس” آغاز کرده بود. این شرکت که توسط گروهی از کارکنان سابق “بلو اوریجین” (رقیب اصلی اسپیسایکس) تأسیس شده و مورد حمایت “وای کامبینیتور” نیز قرار دارد، بر توسعه موشکهای قابل استفاده مجدد موسوم به “نوا” متمرکز است. مذاکرات فشردهای که از تابستان آغاز و در پاییز سال گذشته شدت گرفته بود، شامل پیشنهادهایی برای خرید کامل شرکت یا سرمایهگذاری چند مرحلهای OpenAI به ارزش میلیاردها دلار برای دستیابی به سهام کنترلی بود. با این حال، این گفتگوها در نهایت به توافق منجر نشد.
این جاهطلبیهای فضایی در حالی مطرح میشود که OpenAI برنامهریزی گستردهای برای صرف حدود ششصد میلیارد دلار جهت ساخت نسل جدید مراکز داده مورد نیاز ChatGPT دارد. این سرمایهگذاری عظیم در تضاد با درآمد فعلی شرکت است که پیشبینی میشود در سال جاری به حدود سیزده میلیارد دلار برسد. در همین راستا، آلتمن پروژههایی نظیر سرمایهگذاری هجده میلیارد دلاری در شرکت “استارگیت” (فعال در حوزه مراکز داده) را آغاز کرده و OpenAI نیز همکاریهای جدیدی را با شرکتهای اوراکل، انویدیا و ایامدی اعلام کرده است. این تحولات در اوج تب سرمایهگذاری در هوش مصنوعی رخ داد، اگرچه تغییرات اخیر بازار باعث کاهش ارزش سهام برخی از این شرکتها شده است.
تأمین توان پردازشی کافی برای توسعه نسخههای پیشرفتهتر ChatGPT، یکی از اولویتهای حیاتی OpenAI است و استقرار مراکز داده در فضا میتواند پاسخی به محدودیتهای انرژی و زیرساختهای زمینی باشد. شرکتهایی نظیر گوگل نیز با برنامهریزی برای ارسال ماهوارههای آزمایشی مجهز به تراشههای هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۷، چشمانداه مشابهی را دنبال میکنند. با این حال، پس از عملکرد برتر مدل Gemini 3 Pro در برخی بنچمارکها، OpenAI با صدور “کد قرمز” از کارکنان خود خواسته تا تمامی پروژههای جانبی را کنار گذاشته و بر ارتقای تجربه ChatGPT تمرکز کنند. با توجه به این اولویت مبرم، هنوز مشخص نیست که OpenAI چه زمانی مجدداً به ایده مأموریتهای فضایی بازخواهد گشت.
