پیام جوان: یک مطالعه جدید که توسط محققان دانشگاه میشیگان انجام شده، نشان میدهد که مصرف بالای غذاهای فوق فرآوریشده (UPF) میتواند ساختار مغز نوجوانان را تغییر داده و آنها را مستعد پرخوری و الگوهای غذایی ناسالم کند. این نوع غذاها شامل محصولاتی نظیر چیپس، نوشابههای گازدار، شیرینیجات صنعتی، فستفودها و سایر خوراکیهای بستهبندیشده حاوی مواد افزودنی هستند که به طور فزایندهای در رژیم غذایی جوانان رواج یافتهاند.
در این پژوهش، محققان با استفاده از اسکنهای مغزی پیشرفته، فعالیت نواحی مختلف مغز نوجوانان را مورد بررسی قرار دادند. نتایج حاکی از آن است که نوجوانانی که بیشتر از غذاهای فوق فرآوریشده مصرف میکنند، فعالیت بیشتری در بخشهای مغزی مرتبط با پاداش، انگیزش و کنترل تکانهها از خود نشان میدهند. این افزایش فعالیت به معنای حساسیت بیشتر به نشانههای غذایی و تمایل فزاینده به خوردن، حتی در غیاب گرسنگی واقعی، تفسیر میشود.
دوره نوجوانی به خودی خود مرحلهای حیاتی از رشد مغزی است که در آن نواحی مسئول خودکنترلی هنوز به طور کامل توسعه نیافتهاند، و این امر نوجوانان را در برابر تأثیرات منفی غذاهای پرکالری و پرچرب آسیبپذیرتر میسازد. مصرف مداوم این دسته از مواد غذایی میتواند مسیرهای عصبی مغز را به گونهای تغییر دهد که رفتارهای پرخوری تقویت شوند؛ پدیدهای که شباهتهایی به مکانیسمهای مشاهدهشده در اعتیاد به مواد مخدر دارد. این یافتهها همچنین با مطالعات قبلی که ارتباط مصرف UPF را با افزایش خطر چاقی، دیابت نوع ۲، بیماریهای قلبی و مشکلات روانی مانند افسردگی و اضطراب نشان داده بودند، همراستا است.
پژوهشگران هشدار میدهند که الگوهای غذایی ناسالم در دوران نوجوانی میتواند پیامدهای بلندمدت و جدی بر سلامت جسمی و روانی افراد در طول زندگی داشته باشد. برای مقابله با این روند نگرانکننده، راهکارهایی نظیر آموزش جامع تغذیه سالم، وضع محدودیتهایی بر تبلیغات غذاهای ناسالم برای کودکان و نوجوانان، و افزایش دسترسی به غذاهای کامل و طبیعی، به عنوان اقدامات مؤثر برای کاهش مصرف غذاهای فوق فرآوریشده و ارتقای سلامت جامعه پیشنهاد شده است.
