پیام جوان: مطالعات بالینی اخیر نشان میدهد که سرطان تیروئید، به ویژه با تشخیص زودهنگام، از قابلیت درمانی بسیار بالایی برخوردار است. در سالیان اخیر، رویکردهای مدیریت این سرطان، به خصوص برای انواع کمخطر آن، دستخوش تغییرات چشمگیری شده که تحولی اساسی در روند مراقبت از بیماران ایجاد کرده است. تیروئید، غدهای پروانهایشکل در جلوی گردن، نقشی حیاتی در تنظیم سوختوساز و انرژی بدن ایفا میکند.
سرطان تیروئید زمانی بروز میکند که سلولهای این غده به طور غیرقابل کنترل تکثیر شوند و اغلب به صورت اتفاقی طی معاینات روتین یا بررسیهای تصویربرداری دیگر کشف میگردد. بیش از ۹۰ درصد موارد سرطان تیروئید از نوع “تمایزیافته” (DTC) هستند که شامل پاپیلاری، فولیکولار و انکوسیتیک میشود. این گونهها معمولاً رشد آهسته و پیشآگهی درمانی مطلوبی دارند، در حالی که انواع نادرتر مانند آناپلاستیک و مدولاری، تهاجمیتر بوده و نیازمند درمانهای تخصصیتر هستند. سرطان پاپیلاری، که ۸۴ درصد موارد را تشکیل میدهد، از سلولهای فولیکولی منشأ میگیرد.
اگرچه برنامه غربالگری سراسری برای این سرطان وجود ندارد، اما علائمی نظیر توده بدون درد در گردن، خشونت صدا، دشواری در بلع یا تورم غدد لنفاوی میتواند نشاندهنده آن باشد. عوامل خطری چون سابقه پرتودرمانی به سر و گردن، سابقه خانوادگی و برخی سندرمهای ژنتیکی نیز شناخته شدهاند و این بیماری در بانوان و میانسالی شیوع بیشتری دارد. روشهای درمانی سرطان تیروئید به نوع، اندازه و مرحله بیماری وابسته است و تحول اصلی در سالهای اخیر، گرایش به سمت درمانهای کمتهاجمی برای موارد کمخطر بوده است. بر اساس دستورالعملهای بهروز، برای تومورهای کوچک و کمخطر، برداشتن بخشی از تیروئید (لوبکتومی) بر برداشتن کامل غده ارجحیت دارد و ید رادیواکتیو (RAI) تنها برای بیماران پرخطر توصیه میشود. حتی در برخی تومورهای بسیار کوچک، نظارت فعال به جای جراحی فوری مورد توجه قرار گرفته است. ابلیشن با فرکانس رادیویی (RFA) نیز به عنوان روشی غیرجراحی و کمتهاجمی در حال توسعه است. برای موارد پیشرفتهتر، درمانها شامل جراحی کامل، ید رادیواکتیو، پرتودرمانی خارجی یا درمانهای سیستمیک میشود.
امیدهای تازهای با ظهور درمانهای هدفمند و ایمونوتراپی برای مقابله با انواع پیشرفته یا مقاوم ایجاد شده است که با هدف قرار دادن مکانیسمهای رشد سلولی یا تقویت سیستم ایمنی عمل میکنند. در این میان، “آزمایشهای مولکولی” نقش کلیدی در تحلیل ویژگیهای تومور و طراحی طرح درمانی شخصیسازیشده برای هر بیمار ایفا میکنند. به طور خلاصه، چشمانداز درمان سرطان تیروئید برای اغلب بیماران مثبت است و رویکردهای کمتهاجمی از عوارض جراحیهای غیرضروری میکاهد. پیشرفت در درمانهای هدفمند و آزمایشهای مولکولی نیز نتایج را در موارد پیشرفته بهبود بخشیده است. تصمیمگیری نهایی باید با مشورت تیمی چندتخصصی و با در نظر گرفتن تمام جوانب بیماری و ترجیحات بیمار صورت پذیرد.
