بهرام بیضایی، هنرمند برجسته سینما و تئاتر ایران درگذشت

پیام جوان: بهرام بیضایی، کارگردان، نمایشنامه‌نویس و پژوهشگر نامدار سینما و تئاتر ایران، در سالروز تولد خود در ایالات متحده آمریکا درگذشت. این خبر که از سوی دانشگاه ایران‌شناسی استنفورد تأیید شده است، جامعه هنری ایران و جهان را در سوگ فرو برد. بیضایی متولد پنجم دی‌ماه ۱۳۱۷ در تهران بود و عمر پربار خود را صرف خلق آثار ارزشمند در عرصه‌های مختلف هنری کرد.

این هنرمند فقید، فعالیت‌های گسترده‌ای در سینما و تئاتر از جمله کارگردانی، نمایشنامه‌نویسی، فیلمنامه‌نویسی و پژوهش را در کارنامه خود داشت. او از سال ۱۳۴۰ شمسی تاکنون، کارگردانی یا تدوین ۲۴ فیلم کوتاه و بلند را بر عهده داشته است که از مهم‌ترین آثار سینمایی بلند او می‌توان به «چریکه‌تارا»، «مرگ یزدگرد»، «باشو غریبه کوچک»، «شاید وقتی دیگر»، «مسافران» و «سگ‌کشی» اشاره کرد. بیضایی همچنین در عرصه‌های تدوین، ساخت عنوان‌بندی و تهیه‌کنندگی نیز فعال بود.

در حوزه تئاتر، بهرام بیضایی نگارش ۳۰ نمایشنامه را به ثبت رسانده و هشت اجرای تئاتر را نیز به صحنه برده است. همچنین، او ۵۱ فیلمنامه، پنج روایت و شش پژوهش را در کارنامه درخشان خود دارد. فیلم «وقتی همه خوابیم» که در سال ۱۳۸۶ و پس از یک دهه دوری از فیلمسازی ساخته شد، از آخرین آثار سینمایی او به شمار می‌رود. اگرچه فیلمنامه «مقصد» نیز پروانه ساخت گرفت، اما مشکلات پیش‌رو مانع از تولید آن شد و بیضایی ترجیح داد با آثاری چون «باشو غریبه کوچک» و «سگ‌کشی»، همچنان یکی از کم‌کارترین اما اثرگذارترین فیلمسازان ایران باقی بماند.

بهرام بیضایی، با وجود تعداد نسبتاً اندک آثار تولیدی در مقایسه با برخی هنرمندان، تأثیری عمیق و ماندگار بر فرهنگ و هنر ایران گذاشت. نمایشنامه‌هایی چون «پهلوان اکبر می‌میرد»، «مرگ یزدگرد» و «چهار صندوق» و فیلم‌هایی نظیر «رگبار»، «غریبه و مه» و «وقتی همه خوابیم» گواه نبوغ و دیدگاه منحصر به فرد اوست. او هنرمندی بود که فراتر از مرزهای هنر، به مسائل اجتماعی و محیط زیستی، از جمله قطع درختان کهنسال کشور، نیز عمیقاً می‌اندیشید و میراثی گرانبها از خود برجای گذاشت.