پیام جوان: شرکت هوش مصنوعی xAI، متعلق به ایلان ماسک، از برنامههای خود برای احداث یک مزرعه خورشیدی کوچک در مجاورت مرکز داده عظیم «Colossus» در ممفیس، تنسی خبر داده است. این مرکز به عنوان یکی از بزرگترین تاسیسات جهان برای آموزش مدلهای هوش مصنوعی شناخته میشود. بر اساس طرحهای ارائهشده، این مزرعه خورشیدی حدود ۸۸ هکتار از اراضی اطراف را پوشش داده و توان تولیدی بالغ بر ۳۰ مگاوات خواهد داشت. این میزان برق تنها قادر به تامین حدود ۱۰ درصد از مصرف تخمینی انرژی مورد نیاز مرکز داده است که نشاندهنده نیاز مفرط این تاسیسات به منابع انرژی گستردهتر است.
در همین حال، xAI با انتقادات شدید نهادهای زیستمحیطی، از جمله «مرکز حقوق محیطزیست جنوبی» (SELC) و NAACP، مواجه شده است. این سازمانها شرکت را به بهرهبرداری بدون مجوز از بیش از ۴۰۰ مگاوات توربین گاز طبیعی متهم کردهاند. طبق گزارشها، دستکم ۳۵ توربین فعال xAI قادر به انتشار بیش از ۲۰۰۰ تن اکسید نیتروژن (NOx) در سال هستند که عامل اصلی تشکیل مهدود و تشدید مشکلات تنفسی محسوب میشود. ساکنان منطقه عمدتاً سیاهپوستنشین «باکستاون» نیز از افزایش ۷۹ درصدی غلظت دیاکسید نیتروژن و تشدید حملات آسم و مشکلات تنفسی از زمان آغاز به کار مرکز داده خبر دادهاند.
در پاسخ به این چالشها، xAI اعلام کرده است که استفاده از توربینهای گازی تا زمان تامین برق جایگزین ادامه خواهد داشت، اگرچه مقامات محلی تنها با بهرهبرداری از ۱۵ توربین تا ژانویه ۲۰۲۷ موافقت کردهاند. در همین راستا، شرکت در ماه سپتامبر از طرح بلندپروازانهتری برای احداث یک مزرعه خورشیدی ۱۰۰ مگاواتی در نزدیکی همین مرکز خبر داد که با ۱۰۰ مگاوات باتری در مقیاس شبکه همراه خواهد شد تا تامین انرژی ۲۴ ساعته را تضمین کند. این پروژه که توسعهدهنده آن، «شرکت برق هفت ایالت»، ۴۳۹ میلیون دلار کمک مالی از وزارت کشاورزی ایالات متحده (شامل ۴۱۴ میلیون دلار وام بدون بهره) دریافت کرده است، نشاندهنده تغییر جهت به سمت انرژیهای پاکتر است.
با این وجود، نگرانیها در مورد رویکرد xAI به تامین انرژی همچنان ادامه دارد. این شرکت تعداد بیشتری توربین گازی را برای تامین انرژی مرکز داده «Colossus 2» در ایالت میسیسیپی نصب کرده است. از ۵۹ توربین نصبشده در این محل، ۱۸ مورد به صورت موقت اعلام شدهاند؛ اقدامی که موجب میشود نهادهای نظارتی میزان آلایندگی آنها را به طور کامل پایش نکنند. این روند، ابهاماتی جدی در مورد تعهدات زیستمحیطی xAI و شفافیت در گزارشدهی آلایندگیهای ناشی از فعالیتهای گسترده آن در توسعه زیرساختهای هوش مصنوعی ایجاد میکند.
