پیام جوان: روز یکشنبه هفتم دیماه، شمار کثیری از کسبه و شهروندان تهرانی در پی افزایش سرسامآور نرخ ارز و رکود بیسابقه بازار، دست به تجمع اعتراضی زدند. این اعتراضات که در خیابان جمهوری و بازار آهن شوش مشاهده شد، با سر دادن شعارهایی علیه وضعیت اقتصادی همراه بود. ویدئوهای منتشر شده از اطراف پاساژ علاءالدین نیز حاکی از دعوت معترضان از مردم و سایر بازاریان برای پیوستن به این تجمعات است. گزارشها همچنین از تعطیلی برخی مغازهها در بخشهایی از بازار بزرگ تهران، از جمله سرای آهنگران، و نیمهتعطیلی کسبوکارها در محله چراغبرق حکایت دارد.
ارزش پول ملی ایران در هفتههای اخیر وارد سراشیبی تندی شده و روز یکشنبه نوسانات شدیدی را تجربه کرد. نرخ برابری دلار آمریکا در بازار آزاد به بیش از ۱۴۴ هزار تومان رسید و هر یورو و پوند انگلیس نیز به ترتیب ۱۶۹ هزار و ۱۹۴ هزار تومان قیمت خوردند. همزمان، قیمت هر سکه طرح امامی به ۱۶۹ میلیون تومان و هر گرم طلا به نزدیکی شش میلیون تومان صعود کرد که نشاندهنده رکوردشکنیهای پیدرپی در بازار طلا و سکه است، اگرچه این نرخها در بعدازظهر همان روز اندکی کاهش یافتند.
این رکوردشکنیهای متوالی در حالی رخ میدهد که سخنگوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی در اول دیماه وعده مداخله “گسترده، مستمر و سنگین” این بانک در بازار ارز را داده بود. با این حال، بسیاری از نمایندگان مجلس شورای اسلامی عملکرد بانک مرکزی را در بروز این وضعیت پرنوسان مقصر دانسته و خواستار برکناری محمدرضا فرزین، رئیس کل این بانک، شدهاند. کارشناسان اقتصادی نیز بر این باورند که تغییر رئیس کل بانک مرکزی میتواند از منظر روانی بازار ارز را وارد فاز اصلاحی کند و قیمت دلار را به محدوده ۱۲۰ تا ۱۲۵ هزار تومان عقبنشینی دهد، اما کاهش بیشتر بعید به نظر میرسد.
دلایل اصلی این افزایش بیسابقه نرخ ارز و طلا به کسری بودجه شدید دولت، کمبود ارزهای خارجی و تورم بالا در کشور بازمیگردد. این شرایط موجب شده است که دولت مسعود پزشکیان بودجه سال ۱۴۰۵ را به صورت “انقباضی” به مجلس ارائه کند. چنین وضعیتی چشمانداز رشد اقتصادی ایران در سال آینده را تیره و تار کرده و میتواند به افزایش بیشتر نرخ تورم و جهش سرسامآور انواع قیمتها در بازار دامن بزند.
