دکتر منوچهر صهبائی

استاد دکتر منوچهر صهبائی – موسیقیدان

نویسنده و پژوهشگر: علی تیموری

پروفسور دکتر منوچهر صهبائی به سال ۱۳۲۷ در تهران در خانواده ای هنرمند و هنردوست متولد گردید. پس از پایان تحصیلات ابتدائی به هنرستان عالی موسیقی رفت و در رشته موسیقی مشغول تحصیل گردید. پس از پایان تحصیلات متوسطه و عالی با اخذ درجه لیسانس به عنوان شاگرد اول در کنسرواتور تهران بود. وی سال ها به عنوان سلیست با ارکستر سمفونیک و ارکستر اپرای تهران همکاری کرد و در سال های آخر اقامت خود در تهران استاد ” أبوا ” در کنسرواتور دانشکده هنرهای زیبای تهران بود و کنسرت های متعددی را با ارکستر سمفونیک تهران و ارکستر مجلسی رادیو و تلویزیون ملی وقت را عهده دار بود. منوچهر صهبائی در سال ۱۳۵۴ برای فراگیری و شناخت هرچه بیشتر موسیقی جهانی و رهبری ارکستر و به منظور ادامه فعالیت های هنری خود به عنوان سلیست و ادامه تحصیلات و تحقیقات در زمینه موسیقی عازم پاریس شد و پس از مدتی همکاری با پروفسور پیرپیرلو به استرازبورگ رفت و در کنسرواتور آن شهر مدت چهار سال نیز به فراگیری رهبری ارکستر نزد پروفسور ژان سباستین پیرو پرداخت و هم زمان به تحصیلات خود در زمینه شناسائی موسیقی ( موزیکولوژی ) و آماده کردن فوق لیسانس سلیستی ” أبوا ” نزد پروفسور هانس هولنگر که در حال حاضر یکی از بزرگ ترین نوازندگان ” أبوا ” و آهنگسازان معاصر به شمار می رود، رفت. سپس مدت دو سال در مدرسه عالی موسیقی شهر فرایبورگ در آلمان به تحصیل موسیقی مشغول گردید. وی در سال ۱۳۵۵ در مسابقه ویرتئوزیته در پاریس شرکت کرد و جایزه ی اول این مسابقه و لیسانس کنسرت را دریافت نمود و در سال ۱۳۵۶ به فستیوال بزرگ موسیقی شهر استرازبورگ دعوت شد و به عنوان رهبر ارکستر و آهنگساز بزرگ ایرانی مطرح و در سال ۱۳۵۹ تحصیلات خود را در همین شهر در زمینه ی رهبری ارکستر، آهنگسازی و موسیقی مجلسی در کنسرواتور آن به پایان رسانید.

  استاد عباس خسروی - موسیقیدان، نوازنده ویولن

دکتر منوچهر صهبائی

استاد صهبائی در همین ایام به منظور شرکت در کلاس های فشرده تابستانی و برای تحقیقات بیشتر در رشته رهبری ارکستر به شهرهای وین، سالزبور، نیس نزد پروفسور فرانکو فرارا با پروفسور میلان هوروات، پروفسور پیردرو مسافرت کرد و نیز در سال ۱۳۵۹ در مسابقه ی سلیستی ” أبوا ” در شهر بیزان سون در فرانسه شرکت کرد و جایزه اول این مسابقه را از آن خود کرد و پس از این موفقیت از طرف کشور سوئیس به آن کشور دعوت شد و قراردادهائی به مدت دوازده سال جهت همکاری با ارکستر سمفونیک و اُپرای آن کشور منعقد و به عنوان رهبر ارکستر و سلیست ” أبوا ” مشغول همکاری گردید.

در سال ۱۳۶۰ برای تدریس در اتریش به شهرهای فلدکریش دعوت شد و در همین سال موفق به دریافت درجه پروفسوری از طرف دولت اتریش می گردد. وی در سال ۱۳۶۶ در مسابقه رهبری ارکستر در بلژیک شرکت کرد و جایزه اول و مدال طلای این مسابقه را از طرف وزارت فرهنگ این کشور دریافت کرد و در پی این موفقیت بود که آوازه ی او به سراسر جهان توسط خبرگزاری ما مخابره شده بود. وی جهت اجرای کنسرت در آن کشورها، بنا به درخواست مسئولین امور هنری آن ممالک در کلاس های تابستانی به تدریس پرداخت.

منوچهر صهبائی با اشاره به اجرای اثری از پرویز محمود در بلغارستان به رهبری خود گفت تک نواز این اجرا پسرم آریا بود و قرار است که سی دی این اثر پس از ضبط در اختیار عموم قرار گیرد. وی در عین حال با تاکید بر مشکلات عمده ی موسیقی چند صدائی در ایران گفت موسیقی چند صدائی در اواسط قرن ۱۹ به ایران وارد شد یعنی با سفر ناصرالدین شاه به اروپا که یک ارکستر ارتشی به افتخار او آهنگ هائی را اجرا کرد این موسیقی مورد توجه شاه قاجار قرار گرفت. او با رایزنی با وزارت دفاع فرانسه یک نوانده ی فرانسوی را برای تشکیل ارکستر سمفونیک به ایران آورد. اسم این شخص آلفرد یاتیست بود. او پس از مدتی شروع به تعلیم دادن ارکستر ایرانی کرد و چون در آن زمان موسیقی ایرانی دارای نت نبود آلفرد شروع به تعلیم نت کرد.

  شهیار قنبری؛ شاعر، موسیقیدان، بازیگر و کارگردان

صهبائی در گفتگو با خبرنگار ایسنا افزود آلفرد که خود نوازنده فلوت بود به همراهی یکی از دوستانش که ویولن نمی نواخت شروع به آموزش کلیه سازها کردند به این ترتیب پایه موسیقی سمفونیک ایرانی از همان اول ضعیف طرح ریزی شد. وی در ادامه از ارکستر سمفونیک بلدیه به عنوان اولین ارکستر ایرانی نام برد و تصریح کرد بعد از خالقی و وزیری نیز ارکسترهائی را تشکیل دادم. پرویز محمود نیز ارکستر سمفونیک تهران را پایه گذاری کرد اما به دلیل اختلاف با برخی از موسیقی دانان، کشور را ترک کرد تا این که رهبری این ارکستر به دست دیگر موسیقی دانان افتاد. آن ها با وجود این که موسیقی دانان خوبی بودند اما کارشناس و متخصص موسیقی چند صدائی نبودند. لذا کارها و اجرای این ارکستر کماکان با ضعف پیش رفت.

هر رهبری هم سعی داشت که کار خود را نشان دهد و در این میان هیچ کس برای خود موسیقی کاری نکرد. صهبائی گفت این در حالی است که هم زمان با ورود موسیقی سمفونیک به ایران تُرک ها نیز دست به این کار زدند اما با برنامه ریزی دقیق آن ها موسیقی سمفونیک ترکیه اصلاً قابل قیاس با ایران نیست. وی با اشاره به این که چند سال قبل از انقلاب رهبری ارکستر سمفونیک را فرهاد مشکاتیان بر عهده داشت، به ایسنا گفت فرهاد موسیقی دان با سوادی بود اما بی تجربه بود و کارهائی کرد که ضربه اش بعدها به موسیقی سمفونیک ایران خورد. او از اخراج نوازندگان ایرانی و جانشینی نوازندگان خارجی به عنوان یک معضل در این خصوص یاد کرد. وی افزود اخراج این نوازندگان اشتباه بزرگی بود حال آن که مثل دیگر کشورها موسیقی دانان خارجی تنها می توانند برای تقویت این ارکستر به کار گرفته شوند. صهبائی در عین حال با تاکید بر توانمندی های نوازندگان ارکستر سمفونیک یادآور شد در این ارکستر جوانانی وجود دارند که عشق و علاقه وافری به کارشان دارند.

  مریم روح پرور؛ هنرمند و خواننده

پیشرفت ها و موفقیت های پروفسور منوچهر صهبائی و اجراهای این کنسرت ها چنان بزرگ و چشمگیر بود که از طرف مسئولین هنگ کنگ و کشور ژاپن قراردادی با او جهت اجرای کنسرت در سال ۱۳۶۸ منعقد گردید. وی در کار فعالیت های وسیع و دامنه دار هنری خود به تحقیقات و گسترده ای در زمینه موسیقی شناسی، جامعه شناسی و فلسفه در دانشگاه زوریخ پرداخته و در سال ۱۳۷۱ به اخذ درجه دکترا از این دانشگاه نائل آمد.

یکی از ویژگی های این هنرمند فخرآفرین ایرانی این است که بدون پارتیتو ارکستر را رهبری می کند. وی در نیمه دوم مهرماه سال ۱۳۷۲ به تهران آمد و مدت سه شب در فرهنگسرای بهمن ارکستر سمفونیک را رهبری کرد و آثاری از زنده یاد مرتضی حنانه اجرا نمود. پروفسور صهبائی به ایران وطن خود و به ایرانی هموطن خویش علاقه فراوان دارد و به هر دو این ها عشق می ورزد و می گوید پس از شناساندن هنر موسیقی ایران دوباره در وطنم مقیم خواهم شد.

دیدگاهتان را بنویسید

هم‌اکنون عضو خبرنامه پیام جوان شوید

Newsletter

همراهان پیام جوان