اختلال بیش فعالی – قسمت سوم

نویسندگان: پروفسور دکتر سید سعید زمانیه شهری MD و پرفسور دکتر سونیا سیدالحسینی MD

نقش تغذيه و رژيم غذايی در مبتلايان اختلالADHD:

نقش رژیم غذایی در بهبود و حتی تشدید علایم ADHD انکار ناپذیر و دو سویه است. غذاهای مفید کمک می کنند تا مغز بهتر کار کند و علایم و نشانه های ADHD از قبیل ناآرامی و عدم تمرکز را بهبود می بخشند. در مقابل، غذاهای ناسالم می توانند موجب پررنگ شدن و تشدید علایم در این زمینه شوند. بنابراین، حذف آن ها از رژیم غذایی مورد توجه قرار دارد. علاوه بر این، مکمل های ویتامینی و مواد معدنی به دلیل تعدیل کمبود های احتمالی رژیم غذایی و در نتیجه بهبود علایم، می توانند در این زمینه مهم باشند. نکته قابل توجه این است که برخی از مواد غذایی مشابه آلرژی های غذایی می توانند به طور منحصر به فرد موجب تشدید علایم بیش فعالی در کودکان شوند. به بیان کلی، هر نوع غذایی که برای مغز مفید باشد می تواند علایم ADHD را بهبود بخشد. در ادامه برخی از این غذاها را مرور خواهیم کرد.

• غذاهای غنی از پروتئین، شامل انواع لوبیا، پنیز، تخم مرغ، گوشت و مغزها. بنابراین، اگر کودک شما بیش فعال است، یک صبحانه پروتئینی و هم چنین میان وعده پروتئین دار می تواند تمرکز و علایم کلی بیش فعالی را در وی بهبود بخشد. تخم مرغ علاوه بر این که حاوی پروتئین با ارزش بیولوژیکی بالا است، حاوی مواد مغذی از قبیل کولین، اسیدهای چرب اُمگا۳، عنصر روی و لوتئین نیز می باشد.

• کربوهیدرات های تصفیه شده را کمتر کنید، از این دسته می توان به انواع آبنبات، عسل، شکر و محصولات تهیه شده با آرد سفید اشاره کرد، هم چنین در برنج سفید و سیب زمینی نیز محتاط باشید.

• کربوهیدرات های پیچیده مفیدترند، از قبیل سبزیجات و برخی از میوه ها ( شامل پرتقال، نارنگی، گلابی، گریپ فروت، سیب و کیوی). اگر کودک شما بیش فعال است، با خوردن کربوهیدرات های پیچیده در هنگام شب خواب بهتری را تجربه خواهد کرد. سبزیجاتی از قبیل اسفناج و کلم حاوی فولات فراوان و ویتامین ها هستند، که می توانند بخشی از رژیم غذایی کودکان را شامل شوند.

  اختلالات اضطرابی - قسمت دوم

• کلم حاوی سولفورافان است که برای رشد سلول های مغزی اهمیت دارد. به طور ویژه، کلم قرمز حاوی مقادیر کمی قند، فیبر بالا و غنی از فولات و ویتامین ۶B است که به تنظیم خلق و خو، حافظه و تمرکز کمک می کند. علاوه بر این، کلم قرمز حاوی مواد مغذی ضد التهابی؛ به نام آنتوسیانین ها نیز هستند.

• به اسیدهای چرب اُمگا۳ توجه کنید، این قبیل اسیدهای چرب که در انواع ماهی های چرب از قبیل سالمون، ساردین و مارکل و نیز تخم کتان یافت می شوند، می تواند موجب بهبود علایم ADHD در کودکان گردد. به علاوه، ماهی ها منبع خوبی برای ویتامین D نیز هستند که در کنار اسیدهای چرب اُمگا۳ به بهبود حافظه و عملکرد شناختی مغز کمک می کنند. هر چه مقادیر دریافت اُمگا۳ در کودکان بیشتر باشد، قدرت تمرکز در آن ها بیشتر می شود.

• گوشت بدون چربی گزینه بهتری است، چربی های حیوانی محل ذخیره آنتی بیوتیک ها و آفت کش ها هستند. افزایش بار سموم در بدن برای سلول های مغزی مضر است. بنابراین، گوشت بدون چربی برای تمرکز و رفتار بهتر در کودکان مناسب تر است.

• غلات سبوس دار را فراموش نکنید، فیبر موجود در غلات سبوس دار به پاک سازی عروق مغز و قلب کمک می کند. سعی کنید نان های سبوس دار در رژیم غذایی کودکان بگنجانید.

• دارچین و زرچوبه نیز مفیدند، این دو ادویه به رشد سلول های مغزی کمک می کنند و در حفاظت از آن ها نقش دارند. فراموش نکنید که هر ماده غذایی که برای مغز مفید است می تواند علایم بیش فعالی را بهبود بخشد.

• سیب به عنوان یک میان وعده، این میوه به دلیل داشتن کوئرستین برای سلول های مغزی مفید است، این آنتی اکسیدان به بهبود عملکرد شناختی کمک می کند و از کاهش حافظه محافظت می کند.

  شعر سعید عرفان - دوست جاودانه

• به رنگ های خوراکی و شیرین کننده های مصنوعی بیشتر توجه کنید، این مواد می توانند موجب بیش فعالی کودکان شوند. رنگ های مصنوعی به ویژه قرمز و زرد، افزودنی های غذایی از قبیل آسپارتام، منو سدیم گلوتامات و نیتریت ها در تشدید علایم بیش فعالی کودکان بسیار اثر دارند.

توصيه های لازم برای والدين فرد مبتلا به ADHD:

الف) تاکنون پنج بازه درمانی با نام‌های ببین و بگو (برای بهبود نقص توجه)، صورت‌های فضایی (برای بهبود نقص توجه)، مجموعه بازی کنترل خشم (برای بهبود کنترل تکانشگری و مدیریت هیجان خشم)، مجموعه بازی خویشتنداری (برای بهبود کنترل تکانشگری و مدیریت هیجانات) و کودک توانا (برای کاهش ترس از تزریق در کودکان مبتلا به دیابت نوع ۱) برای کمک به بهبود بیماری‌های کودکان و نوجوانان به صورت علمی طراحی و تولید شده‌اند.

ب) برای کودک برنامه‌ریزی کنید. کودک مبتلا به این اختلال در محدودة قوانین بهترین عملکرد را دارد. برای هر روز از قبل برنامه‌ریزی کنید و این برنامه را در جایی که کودک بتواند ببیند آویزان کنید. هرچه این برنامه دقیق تر باشد، محدودیت‌های بیشتری برای کودک ایجاد می‌کند تا بهتر رفتارش را کنترل کند.

پ) محیط را ساده و ساکت کنید. در محیط شلوغ، کودک شما به راحتی تمرکزش را از دست می‌دهد و تحریک پذیر می‌شود به‌طور کلی سرو صدای خانه را کم کنید.

ت) آموزش تماس چشمی به کودک. وجه مشترک این گونه کودکان این است که نمی‌توانند برای مدت طولانی به کسی که در حال صحبت است نگاه کنند. از این بازی استفاده کنید تا مهارت تماس چشمی را در کودک ایجاد کنید: بازی «نگاهتو برنگردون»، بدین ترتیب است که شما و کودکتان به چشمان یکدیگر خیره شوید. هر کس زودتر خسته شد و نگاهش را برگرداند بازنده است. زمان خیره شدن را ثبت کنید و هر بار که کودک بتواند نگاهش را بیشتر ثابت نگه دارد، او را تحسین کنید.

  تازه های تشخیصی و درمانی: سونوی بارداری

ث) استفاده از ساعت زنگ دار. برای افزایش مدت زمانی که کودک می‌تواند آرام بنشیند از این وسیله استفاده کنید. از کودک بخواهید بکوشد تا ساعت را شکست دهد. اگر می‌خواهد تکلیف مدرسه اش را در زمان کوتاهتری تمام کند، از او بخواهید یک هدف زمانی تعیین کند. برای نمونه: «این درس را در ظرف ۵ دقیقه خواهم خواند» سپس به او بگویید ساعت را روی ۵ دقیقه تنظیم و خودش را ملزم کند که ۵ دقیقه بنشیند و آن درس را تمام کند. هر بار که موفق به انجام این کار شد، می‌تواند یک مرحله جلوتر برود و هدف بعدی اش را تعیین کند و بدین ترتیب، زمان درس خواندن یا انجام تکالیفش را افزایش دهد. در هر مرحله او را تشویق نمایید.

ه) آموزش تسلط بر خود. به کودک بیاموزید که رفتارش را با گفتار شفاهی کنترل کند. وقتی او همراه شماست شروع به انجام کاری بکنید و مدام با خود با صدای بلند چنین حرف بزنید: “باید حواسم به کاری که دارم می‌کنم جمع باشه.” به کودک بیاموزید ابتدا با صدای بلند با خودش صحبت کند و سپس آرام و بی صدا. استفاده از گروه‌ها مشاوره‌ای برای آموزشهای لازم در این زمینه می‌تواند راهگشا باشد.

٦) توجه به تغذيه خصوصا صبحانه مناسب :گرسنگی، افت و افزایش قند خون می‌تواند منجر به افزاش بیش فعالی شود.

٧) تنفس عمیق را آموزش دهید. یوگا و مدیتیشن هم مناسب است.

٨) قدم زدن. زمانی که کودک شما بیش فعال است او را به بیرون ببرید و قدم بزنید.

٩) ساختار منظم برنامه وار بدهید. برای کودکان بیش فعال برنامه روزانه مشخص کنید. مطمئن باشید که تمام روزها طبق برنامه پیش می‌رود. وقتی که افراد بیش فعال دقیقاً می دانند که شما چه می خواهید، عملکردشان بهتر می‌شود.

١٠) آنها را تشويق به ورزش منظم و انتخاب يك ساز از آلات موسيقيايی بنماييد.

پایان

دیدگاهتان را بنویسید

هم‌اکنون عضو خبرنامه پیام جوان شوید

Newsletter

همراهان پیام جوان