استاد عباس خسروی – موسیقیدان، نوازنده ویولن

نویسنده و پژوهشگر: علی تیموری

خانواده ای که او یکی از فرزندان آن بود هم در تهران و هم در روستائی از روستاهای همدان متعلق به پدرش می زیستند و او در سال ۱۳۲۰ (ه. ش) در همان روستا چشم به جهان هستی گشود. پدر و دائی اش ساز محلی « چگور » را به خوبی می نواختند و گفتنی است که صدای ساز آنان را تقریباً جز خود و نزدیکانشان کس دیگری نمی توانست بشنود چرا که بنا به موقعیت محلی شان می بایستی تنها به خواست دل و برای خود دست به مضراب ساز می بردند اما او که از کودکی شنونده همیشگی ساز آنان بود و نیز می توان گفت که احساس و استعداد موسیقی را از دو سو به ارث برده بود نمی توانست به دنیای موسیقی کشیده نشود از این رو پیش از ده سالگی نخست به نواختن آن ساز دست یافت اما پس از آن وقتی خواست که جهت برآورده شدن هر چه بیشتر نیاز روحی و ذوقی اش به صورت جدی تر به کلاس موسیقی ویولن برود با مخالفت شدید پدر روبرو شد ولی او که تصمیم خود را گرفته بود به محض دیدن تابلوی اولین آموزشگاه موسیقی مخفیانه و دور از چشم پدر بدان جا مراجعه نمود که مایل است در همین جا از نخستین استادش ناصر هاتفی که در آن جا تدریس می کرد با حق شناسی یاد کند چرا که با تعلیم و تشویق او پس از یک سال آموزش توانست یکی از برندگان مسابقه موسیقی دانش آموزان کشور شناخته شود.

مرحله ی دوم فراگیری او در کلاس ویولن شادروان نصر الله گلپایگانی یکی از بهترین شاگردان صبا که در عنفوان جوانی چشم از جهان فرو بست، بود ولیکن کلاس در هنرستان آزاد موسیقی ملی قرار داشت که به سرپرستی موسیقی دان و ادیب سرشناس شادروان « محمد علی امیرجاهد » اداره می شد که پدرانه وی را مورد تشویق و حمایت قرار داد تا این که با گذراندن آزمونی، گواهینامه پایان تحصیلات موسیقی ملی را از آن هنرستان دریافت داشت. پس از آن بنا به ضرورتی که تشخیص آن را داده بود به کلاس های شبانه « هنرستان موسیقی » مراجعه نموده و تحت تعلیم اساتیدی چون واهه خوجایان و ابراهیم روحی فر و نیز فریدون فرزانه، مصطفی پور تراب و هوشنگ استوار به آموختن علمی و عملی موسیقی کلاسیک غربی (بین المللی) پرداخت. وی از سال ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۸ در ارکسترهای صبا (دهلوی)، فارابی (حنانه – ناصری)، گلها (معروفی)، ارکستر بزرگ رادیو تلویزیون (ناصری – فخرالدینی) و دیگر ارکسترهای رادیو تلویزیون و فرهنگ و هنر سابق به نوازندگی ویولن و ویولن آلتو اشتغال داشت و اکنون تنها به آموزش هنرجویان اهتمام دارد. باید گفت که او در طول قسمتی از این مدت، تحصیلات عمومی دبیرستانی و دانشگاهی خود را نیز انجام داده و هم اکنون دبیر ادبیات دبیرستان های تهران می باشد. استاد عباس خسروی در مورد آموزش ویولن و ارتباط آن با موسیقی ایرانی سخنانی دارد که به کوتاهی آورده می شود:

  فردوسی، حکیم طوس، طبیب زبان پارسی - قسمت 3

الف: این ساز را با امکانات وسیع و سونوریته (صدا داری) بی نظیر از سال ها پیش از این به خدمت موسیقی ایرانی درآمده و تحول و تنوع بسیاری را در اجرای این موسیقی موجب گردیده که در درستی این نظریه، کافی است تا نگاهی به آثار به جا مانده از ارکسترهای گلها، فارابی و دیگر ارکسترها بیفکنیم که سازهای معروف به « خانواده ویولن » در اجرای آن آثار نقش اساسی و تعیین کننده را دارا بوده اند و با آن که توجه بزرگانی مانند: علینقی وزیری و ابوالحسن صبا به این ساز، با این که خود از نوازندگان برگزیده ی سازهای سنتی بوده اند اما به ضرورت حضور آن در فضای موسیقی ایرانی – جهت غنای هر چه بیشتر آن اجرا ورزیده اند. بنابر گفته ی بعضی خشک اندیشان که اخیراً پیدا شده و می خواهند منکر اهمیت و نقش آن در پویایی بیشتر موسیقی ما باشند، صحیح به نظر نمی رسد. این بدان می ماند که ما خواسته باشیم خود را از پیشرفت و امکانات پزشکی جهان برکنار داریم و یا این که از اتومبیل و هواپیما برای سفر استفاده نکنیم، با این بهانه که چون این  پدیده ها را ما به وجود نیاورده ایم، بنابراین مورد استفاده ی ما هم نباید قرار گیرند. در صورتی که استفاده ی عقلانی از اختراعات و اکتشافات جهانیان، هم ضروری و اجتناب ناپذیر و هم سودمند می تواند باشد. آن چه مهم است ایرانی بودن و ایرانی ماندن است و به کارگیری همه ی امکانات خودی یا بیگانه در حفظ و تعالی شئونمان.

ب: در مورد آموزش ویولن می گوید: نخست باید نواختن آن را به شکل صحیح و اصولی فرا گرفت که این امر جز به وسیله ی متدها و تکنیک های بین المللی شناخته شده عملی نمی تواند باشد. پس از آن به آموزش و اجرای موسیقی ایرانی پرداخت وگرنه هم ویولن و هم خود موسیقی ایرانی شکلی ناپسند و مسخ شده به خود خواهند گرفت. در چند دهه پیش از این استاد فقید ابوالحسن صبا را داشتیم که نوازندگی اش هم غنای موسیقی ایرانی و هم شخصیت این ساز را توأمان با خود داشت و به عقیده ی من هنروران حال و آینده باید همان کسب و روش را زیر بنا و زمینه ی کار قرار دهند تا شاید بعدها کسانی بتوانند قدم هایی به جلو نیز بردارند.

  شعر سعید عرفان: یادی از استاد نوح و کلاس حافظش

پسر عموی این هنرمند درباره بیماری استاد عباس خسروی به ایسنا گفت او ۲۴ آذر به علت تب و لرز و ناراحتی ریوی به اورژانس بیمارستان مراجعه کرد و به اصرار خانواده او را در نخستین شب بستری کردند پس از چند روز حال او بد شد و با وجود این که تحت درمان بود سکته مغزی کرد. رضا خسروی هم چنین اضافه کرد ما از طریق خانه موسیقی مؤسسه هنرمندان پیشکسوت و دفتر موسیقی وضعیت ایشان را پیگیری کرده ایم. سرانجام استاد عباس خسروی در سال ۱۳۹۶ در تهران به علت یک دوره بیماری ریوی و سکته مغزی درگذشت. 

روحشان شاد.

دیدگاهتان را بنویسید

هم‌اکنون عضو خبرنامه پیام جوان شوید

Newsletter

همراهان پیام جوان