کمبود پروتئین: نشانه‌های خاموش و پیامدهای جدی برای سلامتی

پیام جوان: پروتئین، این درشت‌مغذی حیاتی، نقش محوری در سلامت و عملکرد بدن ایفا می‌کند. با این حال، پژوهش‌ها نشان می‌دهد که بخش قابل توجهی از جامعه، به‌ویژه زنان و سالمندان، پروتئین کافی دریافت نمی‌کنند. دکتر گلن جونز، پزشک داخلی، تاکید می‌کند که پروتئین‌ها مصالح ساخت و ترمیم بدن هستند و کمبود آن‌ها منجر به تجزیه عضلات برای تامین اسیدهای آمینه ضروری می‌شود، حتی اگر کالری کافی مصرف شود. این وضعیت، بدن را وادار به استفاده از ذخایر و سوزاندن بافت عضلانی می‌کند که پیامدهای جدی برای سلامت دارد.

یکی از شایع‌ترین نشانه‌های کمبود پروتئین، احساس خستگی مداوم است. پروتئین‌ها با تامین اسیدهای آمینه برای ترمیم سلول‌ها و تنظیم سوخت‌وساز انرژی، نقش کلیدی در حفظ سطح انرژی پایدار دارند. لیا تسوی، متخصص تغذیه، توضیح می‌دهد که بدون پروتئین کافی، بدن نمی‌تواند سلول‌ها را به‌درستی ترمیم یا سوخت‌وساز انرژی را تنظیم کند، که به احساس فرسودگی و گیجی می‌انجامد. علاوه بر این، تحلیل رفتن یا دشواری در ساخت عضله از دیگر علائم بارز است؛ زیرا بافت عضلانی برای رشد و ترمیم به پروتئین وابسته است و کمبود آن، بدن را مجبور به تامین اسیدهای آمینه از بافت‌های عضلانی می‌کند که به ضعف و کاهش توده عضلانی منجر می‌شود.

کمبود پروتئین می‌تواند به علائم متعدد دیگری نیز منجر شود. احساس گرسنگی مداوم، حتی پس از وعده‌های غذایی نسبتاً حجیم، به دلیل نقش پروتئین در فعال‌سازی هورمون‌های سیری و تثبیت قند خون است. همچنین، سلامت مو، پوست و ناخن‌ها که عمدتاً از پروتئین‌هایی نظیر کراتین و کلاژن ساخته شده‌اند، تحت تاثیر قرار می‌گیرد و با علائمی چون نازک شدن مو یا شکنندگی ناخن‌ها خود را نشان می‌دهد. ضعف سیستم ایمنی و افزایش بیماری‌ها، کاهش تمرکز، مه‌ذهنی و تغییرات خلقی نیز از دیگر پیامدهای کمبود پروتئین هستند، زیرا پادتن‌ها و انتقال‌دهنده‌های عصبی مغز به پروتئین نیاز دارند. در موارد شدیدتر، عدم تعادل مایعات بدن می‌تواند به ورم (ادم) در صورت، دست‌ها و پاها منجر شود.

کارشناسان تغذیه توصیه می‌کنند که هر فرد بالغ به‌طور متوسط روزانه به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، حدود ۱ تا ۲ گرم پروتئین دریافت کند. برای فردی با وزن ۶۸ کیلوگرم، این میزان بین ۸۰ تا ۱۳۵ گرم در روز است که بهتر است در هر وعده یا میان‌وعده، ۱۵ تا ۳۰ گرم پروتئین گنجانده شود. متخصصان تاکید دارند که برای اغلب افراد سالم، مصرف کمتر از حد نیاز پروتئین، خطر شایع‌تری نسبت به مصرف بیش‌ازحد آن است. اولویت دادن به منابع پروتئینی مانند گوشت کم‌چرب، تخم‌مرغ، حبوبات، ماهی و لبنیات در هر وعده غذایی، می‌تواند به تجدید انرژی، افزایش تمرکز و حفظ توده عضلانی کمک کند و فراتر از ورزشکاران، برای سلامت کلی بدن، کنترل قند خون و افزایش طول عمر ضروری است.