پیام جوان: مقامات محلی طالبان در ولایت هرات تأیید کردهاند که دستکم سه شهروند افغانستان بر اثر سرمای شدید، هنگام تلاش برای ورود غیرقانونی به ایران، جان خود را از دست دادهاند. این حادثه تلخ در مرز بین دو کشور رخ داده و یک مقام محلی روز شنبه به خبرگزاری فرانسه گفت که این افراد در گروهی بودند که چهارشنبه گذشته قصد عبور از مرز را داشتند اما توسط نیروهای مرزی افغانستان متوقف شدند. اجساد این قربانیان پس از عملیات جستوجو، روز پنجشنبه کشف شد.
این رویداد بار دیگر ابعاد فاجعهبار مهاجرتهای غیرقانونی را در پی فقر و بیکاری فزاینده در افغانستان آشکار میسازد. خانوادههای قربانیان در گفتگو با رادیو آزادی، نبود چشمانداز معیشتی را دلیل اصلی این تصمیمات پرخطر عنوان کردهاند. یکی از قربانیان، نوجوانی ۱۴ ساله معرفی شده که به امید یافتن آیندهای بهتر، مسیر دشوار مهاجرت را در پیش گرفته بود. به گفته منابع محلی، آمار واقعی جانباختگان در مسیرهای مهاجرتی ممکن است از ارقام رسمی فراتر باشد.
پس از بازگشت طالبان به قدرت، بحران اقتصادی و افزایش بیسابقه فقر، موج مهاجرت شهروندان افغان به کشورهای همسایه، بهویژه ایران، شدت گرفته است. در همین حال، سیاستهای سختگیرانه ایران در قبال مهاجران افغان، از جمله تشدید اخراجها و محدودیتهای ویزا، بسیاری را ناچار به استفاده از مسیرهای قاچاقی و پرخطر کرده است. بر اساس آمار کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان، بین ژانویه تا نوامبر ۲۰۲۳، بیش از یک میلیون و ۸۰۰ هزار شهروند افغان از سوی مقامات ایرانی به کشورشان بازگردانده شدهاند که این نهاد آنها را عمدتاً “اجباری و تحت فشار” توصیف کرده است.
بازگشت اجباری این تعداد از مهاجران فشار مضاعفی بر منابع و خدمات محدود افغانستان وارد کرده و خطر جابجاییهای جدید را افزایش داده است. افغانستان، علاوه بر چالشهای اقتصادی، در ماههای اخیر با بلایای طبیعی متعدد از جمله دو زمینلرزه بزرگ مواجه بوده و در برابر پیامدهای تغییرات اقلیمی آسیبپذیر است. این کشور که تحت تحریمهای بینالمللی و محدودیتهای گسترده علیه زنان قرار دارد، با بحران انسانی و معیشتی عمیقی دست و پنجه نرم میکند؛ به طوری که برنامه جهانی غذا گزارش داده است بیش از ۱۷ میلیون نفر در این کشور با ناامنی شدید غذایی روبرو هستند.
