پیام جوان: در آستانه سومین سالگرد درگذشت مهسا ژینا امینی در بازداشت گشت ارشاد، روز یکشنبه ۲۳ شهریور، تجمعها و مراسم یادبود در دهها شهر جهان برگزار شد. ایرانیان مقیم اروپا، آمریکا، استرالیا و نیوزیلند با شعار «زن، زندگی، آزادی» بار دیگر یاد جانباختگان اعتراضات ۱۴۰۱ و زندانیان سیاسی را زنده نگاه داشتند. شهرهایی چون لندن، تورنتو، فرانکفورت، لاهه، بروکسل، سیدنی، لسآنجلس و واشینگتن شاهد حضور هزاران نفر از معترضان با پرچمها و تصاویر جانباختگان بودند.
در لندن بیش از ۱۵ گروه سیاسی و مدنی برای این مراسم فراخوان داده بودند و شرکتکنندگان شعارهایی چون «نام مهسا و دیگر جانباختگان را فراموش نمیکنیم» سر دادند. در سیدنی نیز معترضان خواستار قرار گرفتن سپاه پاسداران در فهرست گروههای تروریستی استرالیا شدند. در واشینگتن، علاوه بر تجمع خیابانی، کنفرانس دو روزه «گفتوگوی ملی برای ایران» با حضور فعالان سیاسی، روزنامهنگاران و چهرههای بینالمللی برگزار شد.
همزمان پیامهای شماری از شخصیتهای شناختهشده ایرانی منتشر شد. زهرا رهنورد، از رهبران جنبش سبز در حصر خانگی، کشته شدن مهسا را «شلاقی بر وجدان ملت» توصیف کرد و تأکید داشت زنان ایران با وجود استعدادهای چشمگیر، همچنان از سرکوبشدهترین زنان جهاناند. جعفر پناهی، کارگردان برنده نخل طلای کن، نیز نوشت: «مهسا امینی دختری ساده بود، اما مرگ او پردهای از دروغ کنار زد و نسلی برخاست که سکوت نکرد.» نرگس محمدی، فعال حقوق بشر و برنده نوبل صلح، نیز تأکید کرد زنان ایران امروز پرچمدار اعتراض به نظام استبدادی هستند.
علاوه بر این چهرهها، هنرمندانی چون صدیقه وسمقی، پانتهآ بهرام و کتایون ریاحی نیز پیامهایی منتشر کردند و مهسا را «جرقهای برای ظهور جنبشی تاریخی» دانستند. مرگ مهسا امینی در شهریور ۱۴۰۱ نقطه آغاز خیزشی سراسری شد که ماهها به طول انجامید و به بزرگترین چالش اعتراضی جمهوری اسلامی بدل شد. طبق گزارش سازمان حقوق بشر ایران، در جریان این اعتراضات دستکم ۵۵۱ نفر از جمله ۶۸ کودک کشته و هزاران نفر بازداشت شدند؛ اعتراضاتی که نشانههای آن همچنان در خیابانهای ایران و در رویگردانی زنان از حجاب اجباری دیده میشود.