پیام جوان: در مراسمی به میزبانی دونالد ترامپ در کاخ سفید، رهبران ارمنستان و جمهوری آذربایجان با امضای توافقی تاریخی به دههها درگیری پایان دادند. این توافق، که با میانجیگری آمریکا حاصل شد، شامل برقراری روابط دیپلماتیک، تجاری و مسافرتی و احترام متقابل به حاکمیت و تمامیت ارضی دو کشور است. رئیسجمهور آمریکا در نشست خبری مشترک با نیکول پاشینیان و الهام علیاف اعلام کرد که «پس از ۳۵ سال جنگ، اکنون این دو کشور دوست شدهاند و این دوستی پایدار خواهد ماند.»
بر اساس این توافق، دو کشور بر ایجاد یک کریدور حملونقل جدید به نام «TRIPP» یا مسیر ترامپ برای صلح و رفاه بینالمللی توافق کردهاند. این مسیر جمهوری آذربایجان را به منطقه خودمختار نخجوان متصل میکند و شامل خطوط ریلی، انتقال انرژی و فیبر نوری خواهد بود. طرح یادشده که پیشتر یکی از موانع اصلی صلح بود، به گفته کاخ سفید بدون نقض حاکمیت ارمنستان اجرایی میشود. ترکیه از این توافق استقبال کرده و آن را «فرصتی تاریخی برای صلح در قفقاز جنوبی» توصیف کرده است.
با وجود استقبال بینالمللی، ایران و روسیه موضع محتاطانه و حتی منفی نسبت به این توافق داشتهاند. دو کشور نگرانند که ایجاد این کریدور، مسیرهای سنتی ترانزیت انرژی را تغییر داده و نفوذ آمریکا در منطقه راهبردی سیونیک ارمنستان افزایش دهد. مسکو آمریکا را به تلاش برای بهحاشیهراندن قدرتهای منطقهای متهم کرده و تهران نیز هشدار داده که هرگونه طرحی که بهزعم آن، مرز شمالی ایران با ارمنستان را تهدید کند، غیرقابلقبول است.
درگیری میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان عمدتاً بر سر منطقه قرهباغ کوهستانی از دوران شوروی آغاز شد و طی دههها هزاران کشته برجای گذاشت. با تصرف کامل قرهباغ توسط باکو در سال ۲۰۲۳، مذاکرات برای عادیسازی روابط شدت گرفت. توافق اخیر نهتنها میتواند به صلح پایدار منجر شود بلکه راه را برای همکاریهای اقتصادی و انرژی با مشارکت شرکتهای بینالمللی هموار میکند. مذاکرات تکمیلی درباره توسعه پروژه «TRIPP» از هفته آینده آغاز خواهد شد.