پیام جوان: تحقیقات نوین علمی نشان میدهد که خودآگاهی انسان تنها از مغز ناشی نمیشود، بلکه مجموعهای از سیگنالهای داخلی بدن – بهویژه فعالیتهای سیستم ایمنی و پاسخهای التهابی – نقش تعیینکنندهای در شکلگیری حس “خود” و هویت شخصی ایفا میکنند. این یافتهها با باور سنتی که مغز را تنها خاستگاه خودآگاهی میدانست، در تضاد است و نگاهی جامعتر به رابطه مغز و بدن ارائه میدهد.
آنیل ست، پژوهشگر برجسته علوم شناختی و نویسنده کتاب “بودن تو” (Being You)، معتقد است که مغز برای حفظ بقا، با تحلیل مستمر سیگنالهای درونی مانند ضربان قلب، تنفس، گرسنگی و تنش عضلانی، حس پایدار “خود” را میسازد. این فرایند که به آن “دروننگری” یا interoception گفته میشود، نقش مهمی در تفسیر وضعیت بدن و ایجاد تجربه ذهنی از وجود ایفا میکند.
در این میان، نقش سیستم ایمنی و پاسخهای التهابی نیز بسیار کلیدی است. التهاب نهتنها بهعنوان پاسخی به تهدیدهای خارجی عمل میکند، بلکه بهصورت مستقیم بر ساختار مغز و عملکرد آن در نواحی مربوط به هیجانات و خودآگاهی اثر میگذارد. شرایطی مانند نورواینفلامیشن (التهاب مغزی) و بیماریهای خودایمنی میتوانند به اختلالاتی در شناخت، عواطف و حتی حس شخصی “بودن” منجر شوند.
این دیدگاه علمی نوین نشان میدهد که خودآگاهی نتیجه تعامل پیچیده بین مغز، بدن و سیستم ایمنی است. در غیاب سیگنالهای بدنی – بهویژه سیگنالهای ایمنی – مغز توانایی محدودی برای ساختن یک حس پایدار از “خود” دارد. این یافتهها میتوانند پیامدهای گستردهای در حوزههای فلسفه ذهن، زیستفناوری، و طراحی فناوریهای مرتبط با حیات مصنوعی داشته باشند.