پیام جوان: دکتر چارلز سویت، روان‌پزشک آمریکایی، علت اصلی خمیازه‌ی واگیردار را به عملکرد نورون‌های آینه‌ای در مغز نسبت داده است؛ نورون‌هایی که هنگام مشاهده یا انجام عملی خاص فعال می‌شوند. این مکانیسم توضیح می‌دهد چرا خمیازه کشیدن در میان انسان‌ها و حیوانات به راحتی گسترش می‌یابد، به‌ویژه زمانی که افراد با هم آشنا هستند. پژوهش‌های پیشین نیز نشان داده‌اند که حیواناتی مانند سگ‌ها بیشتر در برابر خمیازه صاحبانشان واکنش نشان می‌دهند تا غریبه‌ها.

دانشمندان فرضیه‌هایی را برای نقش خمیازه واگیردار در تکامل اجتماعی مطرح کرده‌اند. یکی از این نظریه‌ها این است که خمیازه باعث خنک شدن مغز، افزایش هوشیاری فرد و در نتیجه ارتقای سطح آمادگی کل گروه برای شناسایی خطر می‌شود. فرضیه دیگری نیز بیان می‌کند که خمیازه واگیردار به هماهنگی فعالیت‌های گروهی، به‌ویژه در چارچوب چرخه‌های شبانه‌روزی، کمک کرده است. مطالعه‌ای بر روی شیرهای آفریقایی نیز نشان داده که تقلید خمیازه می‌تواند رفتارهای جمعی را هماهنگ‌تر کند.

با این حال، همه انسان‌ها به یک اندازه خمیازه‌ی واگیردار را تجربه نمی‌کنند. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که بین ۴۰ تا ۶۰ درصد افراد با دیدن خمیازه دیگران، خودشان نیز خمیازه می‌کشند. همچنین افرادی با ویژگی‌های روان‌پریشانه نظیر خودمحوری و بی‌احساسی، کمتر در برابر خمیازه واگیردار واکنش نشان می‌دهند. به گفته دکتر سویت، خمیازه‌ی واگیردار بیشتر به پیوندهای اجتماعی مرتبط است تا نشانه‌ی صرف خستگی.