پیام جوان: دکتر آنا لمبکه، استاد روانپزشکی دانشگاه استنفورد، در سخنانی هشدار داد که تحریک بیش‌ازحد دوپامین در دنیای امروز می‌تواند به بی‌تعادلی این ماده شیمیایی در مغز منجر شود؛ وضعیتی که طی آن انسان دیگر از لذت‌های ساده زندگی رضایت نمی‌گیرد و نیاز به محرک‌های شدیدتر احساس می‌کند. او این پدیده را “نقطه تعادل پایین لذت” می‌نامد.
دوپامین ماده‌ای است که نقش حیاتی در سیستم پاداش مغز ایفا می‌کند. در گذشته، فعالیت‌هایی مانند خوردن، خوابیدن یا ارتباط اجتماعی به ترشح طبیعی دوپامین منجر می‌شدند. اما امروزه محرک‌هایی مانند شبکه‌های اجتماعی، غذاهای قندی، مواد مخدر و حتی تمرینات شدید ورزشی، ترشح دوپامین را به‌صورت غیرطبیعی و مکرر افزایش داده‌اند.
علائم این بی‌تعادلی شامل ناتوانی در لذت بردن از فعالیت‌های ساده، گرایش وسواس‌گونه به مصرف یا استفاده از ابزارهای دیجیتال، و احساس نیاز همیشگی به محرک‌های قوی‌تر است. به گفته دکتر لمبکه، چهار نشانه اصلی اعتیاد شامل: استفاده خارج از کنترل، ولع شدید، وسواس رفتاری و ناتوانی در ترک با وجود پیامدهای منفی است.
برای مقابله با این وضعیت، او پیشنهاد می‌کند از «روزه دوپامین» استفاده شود؛ یعنی یک دوره ۳۰ روزه پرهیز کامل از ماده یا رفتار مشکل‌ساز. وی تأکید می‌کند که هدف، حذف لذت نیست بلکه بازتنظیم تعادل است تا انسان بتواند دوباره از چیزهای ساده زندگی لذت ببرد. خویشتن‌داری آگاهانه، محدود کردن مصرف رسانه‌ها، و انتخاب سبک زندگی سالم‌تر از مهم‌ترین راهکارهای پیشگیری از افت سطح دوپامین در دنیای پرتحریک امروز است.
