پیام جوان: به نقل از ایتنا، ترس‌ها بخشی طبیعی از رشد انسان هستند و به‌عنوان یک مکانیسم بقا عمل می‌کنند، اما در برخی موارد می‌توانند به فوبیا یا اختلال اضطرابی تبدیل شوند. کودکان در سنین مختلف با ترس‌های متفاوتی روبه‌رو می‌شوند که اگر شدید و مداوم باشند، ممکن است نیاز به مداخله تخصصی داشته باشند.
چرا کودکان دچار ترس و اضطراب می‌شوند؟
وندی سیلورمن، مدیر برنامه اختلالات اضطراب و خلقی در دانشگاه ییل، توضیح می‌دهد که عوامل ژنتیکی، تجربه‌های منفی، مشاهده ترس دیگران یا دریافت اطلاعات نگران‌کننده می‌توانند در شکل‌گیری ترس‌های کودکان نقش داشته باشند.
بر اساس پژوهش‌ها، حدود یک‌سوم کودکان و نوجوانان به اختلالات اضطرابی یا فوبیا دچار هستند و این میزان از زمان شروع همه‌گیری کووید-۱۹ افزایش یافته است.
ترس‌های رایج در سنین مختلف
- نوزادان و کودکان نوپا: ترس از صداهای بلند، افراد ناآشنا و جدا شدن از والدین
- کودکان پیش‌دبستانی: ترس از هیولاها، ارواح و حیوانات
- نوجوانان: اضطراب اجتماعی و ترس از قضاوت دیگران
چگونه تفاوت بین ترس طبیعی و فوبیا را تشخیص دهیم؟
توماس اولندیک، استاد روان‌شناسی دانشگاه ویرجینیا تک، می‌گوید که تشخیص ترس‌های معمولی از فوبیا نیازمند بررسی شدت، فراوانی و مدت‌زمان آن‌ها است.
معیارهای کلیدی:
✔ چند وقت یک‌بار این ترس بروز می‌کند؟ آیا یک نگرانی گذرا است یا به یک مشکل روزمره تبدیل شده؟
✔ شدت واکنش کودک چقدر است؟ آیا او صرفاً نگران می‌شود یا دچار حمله اضطرابی می‌شود؟
✔ مدت‌زمان ترس چقدر طول می‌کشد؟ اگر بیش از شش ماه ادامه یابد، می‌تواند نشانه یک اختلال اضطرابی باشد.
چگونه والدین می‌توانند به کودکان خود کمک کنند؟
✅ محافظت بیش از حد نکنید؛ دور نگه‌داشتن کودک از موقعیت‌های اضطراب‌زا، تنها ترس او را تقویت می‌کند.
✅ احساسات کودک را تأیید کنید؛ اما درعین‌حال، او را تشویق کنید تا با ترس‌هایش مواجه شود.
✅ گفت‌وگوی باز داشته باشید؛ درباره ترس‌های واقعی مانند بلایای طبیعی یا خشونت، با آرامش و واقع‌بینی توضیح دهید.
✅ تقویت مثبت را فراموش نکنید؛ کودک را پس از مواجهه با ترسش، با پاداش‌های کوچک مانند یک بازی یا خرید بستنی تشویق کنید.
چه زمانی باید به متخصص مراجعه کرد؟
اگر اضطراب کودک بیش از شش ماه ادامه داشته باشد و بر رشد طبیعی، تحصیل یا روابط اجتماعی او تأثیر بگذارد، مراجعه به روان‌شناس کودک ضروری است.
یکی از موثرترین روش‌های درمانی، مواجهه‌درمانی است که شامل معرفی تدریجی عامل ترس در یک محیط کنترل‌شده است. برای مثال، اگر کودکی از سگ می‌ترسد، درمان می‌تواند با تماشای تصاویر سگ آغاز شود و به‌تدریج به حضور در کنار سگ‌های آرام و کوچک گسترش یابد.
با آگاهی و مداخلات به‌موقع، والدین می‌توانند به کودکان کمک کنند تا ترس‌های خود را مدیریت کرده و به رشد سالم روانی و اجتماعی دست یابند.
