پیام جوان: پژوهشهای جدید در علوم اعصاب نشان میدهد که مغز انسان برخلاف تصور رایج، ظرفیت حافظه محدودی ندارد و اطلاعات را نه در مکانهای مجزا، بلکه بهصورت توزیعشده در شبکهای از سلولهای عصبی ذخیره میکند. این ساختار انعطافپذیر به مغز اجازه میدهد خاطرات را در ترکیبهای بیشمار و پایداری ذخیره و بازیابی کند.
الیزابت کنسینگر و لیلا دواچی، استادان روانشناسی و علوم اعصاب، تأکید میکنند که مغز تنها بخشی از اطلاعات روزانه را انتخاب کرده و به حافظه بلندمدت میسپارد؛ فرآیندی به نام «تثبیت». این انتخابگری بر اساس اهمیت بقا و تجربههای مکرر صورت میگیرد، نه تمایل ما به یادآوری همه جزئیات گذشته.
هر خاطره مانند جشن تولد یا یک سفر روزمره، حاصل فعالیت همزمان چند ناحیه مغزی است؛ شامل مراکز حسی و احساسی. این الگوی توزیعشده، هنگام یادآوری همان رویداد دوباره فعال میشود و حتی در صورت آسیب برخی سلولهای عصبی، امکان دسترسی به خاطره حفظ میشود.
پل ریبر، استاد نوروساینس، اشاره دارد که ساختار شبکهای حافظه باعث افزایش تصاعدی ظرفیت ذخیرهسازی میشود. اما چون مغز نمیتواند همزمان تمام اطلاعات را پردازش کند، بیشتر تمرکز خود را بر ذخیره الگوها و مفاهیم کلی میگذارد. این رویکرد باعث میشود مغز نهتنها فضا کم نیاورد، بلکه به سازگاری، پیشبینی و یادگیری بهتر نیز کمک کند.