پیام جوان: با کاهش نرخ رشد جمعیت ایران به ۱/۶ درصد، سیاست‌های تشویقی برای فرزندآوری در دستور کار مقامات جمهوری اسلامی قرار گرفته است. با این وجود، به گفته کارشناسان، این سیاست‌ها به دلیل هزینه‌های بالای زندگی و مشکلات اقتصادی، تاثیر چندانی در افزایش نرخ فرزندآوری نداشته است.
هزینه‌های بارداری، زایمان، تغذیه، بهداشت و آموزش، در کنار درآمد پایین و تورم بالا، بسیاری از خانواده‌ها را از فرزندآوری منصرف کرده است.
بر اساس گزارش میدانی خبرگزاری ایلنا، حداقل حقوق یک خانواده سه‌نفره در سال ۱۴۰۳، حدود ۱۰ میلیون و ۸۹۲ هزار تومان است. در حالی که کارشناسان سبد معیشتی را حداقل ۳۰ میلیون تومان برآورد می‌کنند. این تفاوت فاحش، بسیاری از خانواده‌ها را دچار مشکل کرده است.
حتی خانواده‌هایی که دو شاغل دارند یا چند شیفت کار می‌کنند، باز هم از نظر مالی تحت فشار هستند.
یکی از شهروندان در این گزارش می‌گوید: «هزینه‌هایمان بعد از بچه‌دار شدن دو برابر شد و درآمدمان نصف. برای گذران زندگی چاره‌ای جز پیدا کردن شغل دوم ندارم.»
یکی از سیاست‌های حمایتی دولت، وام فرزندآوری است که برای فرزند اول ۴۰ میلیون تومان تعیین شده است. اما دریافت این وام با موانع متعددی همراه است.
یکی از والدین که برای دریافت وام اقدام کرده، می‌گوید: «مدت‌ها منتظر دریافت کد از بانک مرکزی بودم. بعد از آن، برای پیدا کردن ضامن مناسب دچار مشکل شدم. حتی پس از تکمیل مدارک، بانک اعلام کرد که فعلاً بودجه‌ای برای پرداخت وام ندارد. در نهایت، پس از چندین ماه دوندگی، مبلغ ۳۷ میلیون تومان واریز شد.»
اما این مبلغ در برابر هزینه‌های زندگی، ناچیز است. این شهروند توضیح می‌دهد: «همان دو هفته اول بعد از تولد، نوزادمان بیمار شد و در بیمارستان خصوصی بستری شد. فقط هزینه این بستری شدن، ۲۲ میلیون تومان شد.»
در بخش دیگر این گزارش به عدم حمایت کافی از زنان شاغل اشاره شده است. مادری که ۱۵ سال سابقه کار داشت مجبور به ترک کار خود شده است.
او می‌گوید: «برای ادامه کار، پرستار گرفتم اما هزینه‌هایش آن‌قدر بالا بود که درآمدم تقریباً صفر شد. در نهایت تصمیم گرفتم که استعفا دهم.»
او همچنین درباره دریافت وام فرزندآوری می‌گوید: «۵ ماه بعد از تولد فرزندم اقدام کردم، اما به دلیل نداشتن ضامن، موفق به دریافت آن نشدم.»
بررسی نمونه‌های مختلف در این گزارش نشان می‌دهد که طبقه متوسط، که زمانی امید به پیشرفت داشت، اکنون در تأمین هزینه‌های اولیه خود مانده است.
خانواده‌هایی که پیش از این در شهرهای بزرگ زندگی می‌کردند، حالا مجبور به مهاجرت به شهرهای کوچک‌تر شده‌اند. برخی حتی به کارهای آزاد روی آورده‌اند، اما هزینه‌های زندگی همچنان فراتر از توان مالی آن‌هاست.
کارشناسان معتقدند که سیاست‌های تشویقی فرزندآوری، بدون بهبود وضعیت اقتصادی و افزایش حمایت‌های واقعی، نمی‌تواند تأثیری در افزایش نرخ تولد داشته باشد و تبلیغات شهری، برای خانواده‌هایی که از تأمین ابتدایی‌ترین نیازهای خود ناتوانند، کافی نیست.
بر اساس گزارش VOA
