زنگ خطر برای یکی از ارزشمندترین میراث‌های تاریخی ایران به صدا درآمده است. فرونشست زمین در منطقه مرودشت، تخت جمشید و نقش رستم را با تهدید جدی روبرو کرده است.
مریم دهقانی، عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز، با هشدار درباره سرعت بالای فرونشست در این منطقه، برداشت بی‌رویه آب برای مصارف کشاورزی را عامل اصلی این بحران دانسته است. به گفته وی، برخی مناطق مانند کوشک در شمال شرق مرودشت، بالاترین نرخ فرونشست را تجربه می‌کنند و حتی مجموعه مسکن مهر مرودشت نیز با نشست قابل توجهی مواجه است.
شکاف‌های عمیق و تهدید آثار باستانی
تصاویر منتشر شده از شکاف‌های عظیم در اطراف نقش رستم، واقعیت تلخ این بحران را به تصویر می‌کشد. این شکاف‌ها ناشی از فرونشست زمین، به طور مستقیم آثار تاریخی این منطقه را تهدید می‌کند.
پیش از این نیز کارشناسان هشدار داده بودند که فرونشست در نقش رستم رخ داده و حتی به کعبه زرتشت نیز آسیب رسانده است. مقامات استان فارس نیز بالاترین نرخ فرونشست در محدوده مرودشت را ۱۷ سانتیمتر در سال اعلام کرده‌اند که این میزان بسیار نگران‌کننده است.
علت اصلی بحران؛ برداشت بی‌رویه آب
رئیس کل دادگستری استان فارس، علت اصلی این بحران را وجود چاه‌های غیرمجاز و برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی دانسته است. این امر نشان می‌دهد که مدیریت نادرست منابع آب و عدم توجه به پیامدهای آن، میراث تاریخی ایران را در معرض نابودی قرار داده است.
بحران فراگیر فرونشست در ایران
متأسفانه، مشکل فرونشست تنها به منطقه مرودشت محدود نمی‌شود. بسیاری از شهرهای ایران از جمله اصفهان نیز با بحران مشابهی دست و پنجه نرم می‌کنند. فرونشست در اصفهان نیز به آثار تاریخی مانند مسجد سید و میدان نقش جهان آسیب رسانده و حتی سازه‌های مسکونی و زیرساخت‌های شهری را تهدید می‌کند.
کارشناسان هشدار می‌دهند که اگر فوری برای مقابله با این بحران اقدامی صورت نگیرد، آثار جبران‌ناپذیری بر محیط زیست، اقتصاد و میراث فرهنگی کشور وارد خواهد شد.
بر اساس گزارش VOA
