پیام جوان: در یک شب کریسمس تاریخی، فضاپیمای پارکر به نزدیکترین فاصله ممکن از خورشید رسید. این کاوشگر رباتیک و خودکار، مرزهای دانش بشری را در مورد ستارهی مرکزی منظومهی شمسی و تأثیرات آن بر آبوهوای فضایی زمین گسترش داد.
انقلابی در اکتشافات فضایی
آنچه این رویداد را به یک نقطه عطف تبدیل کرد، توانایی کامل پارکر در انجام مأموریت خود بدون هیچ دخالتی از سوی انسان بود. این فضاپیما در طول نزدیکترین گذر خود از خورشید، دمایی معادل هزار درجه سانتیگراد را تحمل کرد و دادههای ارزشمندی را به زمین ارسال نمود.
آیندهای بدون فضانوردان؟
موفقیتهای پی در پی کاوشگرهای روباتیک، سؤالاتی جدی در مورد نقش آیندهی انسان در اکتشافات فضایی مطرح کرده است. برخی دانشمندان معتقدند که با پیشرفت سریع هوش مصنوعی و روباتیک، نیاز به ارسال انسان به ماموریتهای فضایی طولانیمدت و پرخطر کاهش مییابد.
لرد مارتین ریس، ستارهشناس سلطنتی بریتانیا، یکی از حامیان این دیدگاه است. او معتقد است که روباتها میتوانند به مکانهایی بروند که برای انسانها غیرقابل دسترس است و کارهای پیچیدهتری را انجام دهند.
مزایای روباتها در اکتشافات فضایی
* هزینه کمتر: ساخت و پرتاب روباتها به مراتب ارزانتر از ارسال فضانوردان است.
* خطر کمتر: روباتها نیازی به اکسیژن، غذا و سایر امکانات حیاتی ندارند و در برابر شرایط سخت فضایی مقاومتر هستند.
* کارایی بیشتر: روباتها میتوانند به طور مداوم و بدون وقفه کار کنند و دادههای بسیار بیشتری را جمعآوری کنند.
اما آیا انسانها هیچ نقشی در آیندهی فضا نخواهند داشت؟
با وجود تمام مزایای روباتها، انسانها همچنان دارای قابلیتهایی منحصر به فرد هستند. انعطافپذیری، خلاقیت و توانایی تصمیمگیری سریع در شرایط غیرمنتظره، از جمله مواردی است که روباتها هنوز به طور کامل به آن دست نیافتهاند.
توازن بین انسان و روبات
به نظر میرسد که آیندهی اکتشافات فضایی، ترکیبی از تواناییهای انسان و روبات باشد. انسانها میتوانند نقش هدایتکننده و تصمیمگیرنده را ایفا کنند، در حالی که روباتها به عنوان ابزارهای قدرتمندی برای انجام وظایف فنی و اکتشافی عمل خواهند کرد.