پیام جوان: دانشمندان علوم اعصاب تأکید دارند که حافظه انسان، برخلاف حافظه رایانه یا تلفن همراه، ظرفیت مشخص و محدودی ندارد. به گفته متخصصان، مغز اطلاعات را بهصورت فایلهای مجزا در یک محل ذخیره نمیکند، بلکه هر خاطره به شکل «انگرام» در مجموعهای از نورونها پراکنده است و هر نورون میتواند بخشی از چندین خاطره مختلف را در خود نگه دارد.
این سیستم حافظه توزیعشده باعث میشود حتی در صورت آسیبدیدن بخشی از مغز، احتمال حفظ و بازیابی برخی خاطرات وجود داشته باشد. الگوهای عصبی مشابه نیز به مغز اجازه میدهند اطلاعات را تعمیم دهد و در موقعیتهای جدید بهتر تصمیمگیری کند. بهعنوان نمونه، خاطرهای مثل جشن تولد، ترکیبی از رنگها، صداها و احساسات است که در بخشهای مختلف مغز ذخیره میشود و هنگام یادآوری، دوباره فعال میگردد.
اما اگر ظرفیت مغز تقریباً نامحدود است، چرا نمیتوانیم همهچیز را به یاد بیاوریم؟ پژوهشگران پاسخ میدهند که مغز تنها بخشی از اطلاعات دریافتی را ذخیره میکند. این انتخاب بر اساس کارایی و بقاست. اطلاعات پس از گذر از مرحلهای به نام «تحکیم» به خاطرات بلندمدت تبدیل میشوند و بسیاری از جزئیات غیرضروری حذف میشوند.
در نهایت، حافظه انسان نه یک فضای ثابت بلکه سیستمی پویا، هوشمند و سازمانیافته است که بهطور مداوم خود را بازسازی میکند تا به ما در یادگیری، سازگاری و پیشبینی کمک کند. بنابراین، فراموشی برخی چیزها به معنی پر شدن حافظه نیست، بلکه نشانه اولویتبندی طبیعی مغز برای حفظ اطلاعات مهمتر است.