قطع اینترنت این روزها در ایران به امری روزانه بدل شده است. هر زمان که فراخوانی برای تجمع منتشر می‌شود، میتوان انتظار قطعی اینترنت بین‌الملل و تبدیلش به اینترانت (اینترنت داخلی) را داشت.
این روند در دو سه هفته گذشته از ساعت 16 الی 12 بامداد انجام می‌شد اما از 20 مهر، تقریبا از ساعت 6 صبح دسترسی ایرانیان به اینترنت از طریق اپراتورهای همراه قطع شده است؛ آن هم بدون اعلام و توضیح قبلی. امکان استفاده از اینترنت ثابت تا حدی وجود داشت ولی سرعت آن بسته به منطقه و میزان تجمع مردم در آن منطقه، متفاوت است. در مناطقی که احتمال تجمع بیشتر است، اینترنت ثابت یا قطع است یا بسیار کند ولی در نقاط اصطلاحا خلوت‌تر، مردم راحت‌تر می‌توانند از اینترنت ثابت استفاده کنند. این در حالی است که دسترسی آزادانه به اینترنت هم در منشور حقوق شهروندی و هم قوانین بین‌المللی پذیرفته شده از سوی ایرانیان به عنوان یک حق برای شهروندان اعلام شده است.
فیلتر همه چیز
اعتراضات به جان باختن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد که بالا گرفت، روند فیلترینگ هم در ایران دوباره آغاز شد. مسئولان امر تنها به قطعی اینترنت و کاهش جدی سرعت آن در شهرها و روستاهای مختلف ایران بسنده نکردند، نرم افزارها و پیام‌رسان‌های مورد استفاده مردم هم یکی پس از دیگری فیلتر شد؛ واتساپ، اینستاگرام، وایبر، گوگل پلی، اپل استور، بوتیم، ایمو و سیشن تنها بخشی از نرم افزارهایی است که فیتلر شدند. بازی‌هایی که در حالت استریم و آنلاین امکان چت را فراهم می‌کردند هم فیلتر شدند، از «حکم» و «بازی آشپزی» گرفته تا «کال آو دیوتی» و «کلش آو کلنز». بعضا اعلام شد که برخی از این نرم افزارها نظیر گوگل پلی رفع فیلتر شده‌اند اما تعداد قابل توجهی از ایرانیان همچنان برای دسترسی به آن نیازمند استفاده از فیلترشکن هستند.
فیلترشکن؛ واجب‌تر از نان شب!
اولین نتیجه فیلترینگ گسترده، رشد فیلترشکن‌هاست. پایگاه خبری اکسیوس در گزارشی درباره رشد فیلترشکن‌ها در ایران نوشت: «درخواست های روزانه در ایران برای «شبکه خصوصی مجازی» که با نام اختصاری VPN شناخته می شود نسبت به پیش از اعتراضات اخیر 3000 درصد رشد داشته است» نگاهی به شبکه‌های اجتماعی نظیر توئیتر هم حکایت از تلاش روز افزون ایرانیان برای دستیابی به فیلترشکن است. نهادهای متولی هم در این میان تلاش می‌کنند فیلترشکن‌ها را بیش از پیش با اختلال مواجه کنند. بسیاری از فیلترشکن‌های اشتراکی از پرایوت وی پی ان گرفته تا لنترن عملا امکان دور زدن فیلترینگ‌ها را ندارند.همین مساله سبب شده تا مردم برای استفاده از فیلترشکن‌ها به کافی نت‌ها و مراکز خدمات مراجعه کنند. آنان نیز بعضا فیلترشکن‌هایی نظیر پاندا وی پی ان را به مردم می‌فروشند که در بهترین حالت، 5 ساعت وصل خواهند بود و بعد امکان استفاده نخواهند داشت.
بدافزار به نام فیلترشکن
مساله امنیت ایرانیان دیگر موضوعی است که با رشد استفاده از فیلترشکن‌ها ایجاد شده است. تا پیش از این و بنا به گزارش‌های منتشر شده، موبایل ایرانیان بیشتر میزان آلودگی به بدافزار را در قیاس با دیگر کشورها داشت. اکثر این بدافزارها را فیلترشکن‌هایی تشکیل می‌دهند که شاید تا پیش از این اعتراضات وصل می‌شدند اما نه از امنیت کافی برخوردار بودند و نه حراستی از اطلاعات شهروندان می‌کردند. در این مدت نام برخی از این فیلترشکن‌ها در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد؛ هات اسپاد شیلد، فری گیت، تله وی پی ان. برخی از شرکتهای سازنده فیلترشکن هم شاهد فعالیت فرزندان برخی مقامات ایرانی در خود بودند که نامشان در شبکه‌های اجتماعی مطرح و مردم تشویق به استفاده نکردن از آنان شدند.
