سیروس فرصت – نوازنده فلوت

نویسنده و پژوهشگر: علی تیموری

سیروس فرصت هنرمند والا و با ارزش که از خانواده ای اهل هنر می باشد در سال ۱۳۱۰ در بندر انزلی متولد شد. وی جد بزرگش میرزا جعفر متخلص به بهجت پدر فرصت الدوله شیرازی بود. پدر سیروس کارمند دولت بود و هر چند گاه بنا به مقتضیات اداری در شهر و شهرستانی با خانواده به سر می برد به همین دلیل هم پرویز فرصت برادر وی در شهر ساری، چون سیروس در بندر انزلی پا به جهان گذاردند و سیروس فرصت دوران کودکی خویش را در شهر ساری پشت سر گذاشت.

آگاهی به علم موسیقی و وسعت تفکر فرصت الدوله ریشه ای عمیق و بنیادی در ارکان این خانواده دارد کما این که پدرش نه تنها اهل قلم و کتاب بود بلکه در نواختن تار مهارت کامل داشت و بسیار مسلط و پخته و نرم این ساز را می نواخت. سیروس از کودکی به موسیقی عشق می ورزید و همین عشق وی را در آن زمان به باغ های اطراف شهر ساری به جستجوی نی های بلند می کشانید و با زحمت فراوان آن ها را می برید و با سیخ داغ آن را سوراخ می کرد و نزد خود به تمرین می پراخت و ساعات متوالی در همین باغ ها در خلوت خود به راز و نیاز با فلوت می پرداخت. در یازده سالگی همراه خانواده به تهران آمد و در کلاس چهارم دبستان دُرّی ثبت نام و مشغول تحصیل شد. حالا دیگر می توانست از فلوت خود صدای قابل قبول و نسبتاً خوبی ارائه دهد که بتوان آن را شنید و لذت برد. به همین سبب معلم سرود مدرسه که استعداد این نوجوان را مشاهده کرده بود از وی خواست که در زنگ های سرود کلاس (سرود ای ایران) را که دسته جمعی اجرا می کرده اند، شاگردان را همراهی کند. البته لازم به ذکر است که مقدمه ی این سرود برای فلوت و نی که بدون کلید و فاقد ربع و نیم پرده می باشد مشکل است خصوصاً برای نوجوان یازده ساله ای مثل او. به هر حال سیروس آن قدر نواخت و نواخت تا در سن نوزده سالگی توانست توسط هنرمندی به نام خاکپور به مرحوم اسماعیل مهرتاش معرفی شود. استاد با ماهی سی تومان جهت همکاری در ارکستر جامعه باربد وی را استخدام نمود و وی همکاری خود را با هنرمندانی مثل ملوک ضرابی، ملکه حکمت شعار، عبدالوهاب شهیدی و تنی چند از بزرگان موسیقی وقت آغاز نمود. بعدها که رادیو ژاندارمری افتتاح شد او همکاری خود را با سبکی جدید و نو و تحولی چشمگیر در موسیقی سنتی به وجود آورد و از آن پس در ارکسترهای گوناگون با هنرمندان بزرگی چون عباس شاپوری، شاپور نیاکان، پرویز یاحقی، شاپور حاتمی، فرهنگ شریف، ابراهیم سلمکی و پرویز فرصت همکاری می کرد و صدای فلوت وی در ارکسترها توجه قشر جوان را آن چنان مجذوب کرد که تا مدت ها تب داغ فلوت وی در ارکسترها توجه جوانان را جلب کرد و تا مدت ها هم ادامه داشت. فلوت کوتاه که در آن ایام فقط در ارتش جهت اجرای مارش های نظامی از آن استفاده می شد از این به بعد در موسیقی رایج ایران جای خود را باز کرد و لذا هنرمندانی مثل استاد عباس شاپوری، استاد مهدی خالدی و استاد مجید وفادار از وی دعوت برای همکاری با ارکسترهای خود بعمل آوردند که این همکاری به اجرا در آمد.

  شعر سعید عرفان - آموزگار روزت نکو در روزگار

همکاری سیروس فرصت غیر از این ارکسترها با ارکسترهای آذربایجانی و ابلاغ رهبری ارکستر شماره پنج که خواننده ی آن خانم روح بخش بود به نام برادران فرصت نوشته شد و این همکاری مدت ها ادامه داشت. سپس با هنرمندانی مثل ایرانپور و انوشیروان روحانی، میر نقیبی و عده ی دیگر از هنرمندان معروف رادیو به همراه برادرش همکاری داشته است.

سیروس با همت و پشتکار خویش مدت چهل و پنج سال پیش این ساز را رایج کرد به طوری که در آن زمان برای هیچ یک از رهبران ارکسترها قابل قبول نبود که فلوت کوتاه قادر باشد در ارکستر نقشی داشته باشد. سیروس غیر از همکاری با برادر خود در ارکستر شماره ۵ شخصاً ارکستری را اداره می کرد که متعلق به سازمان شیر و خورشید وقت و از برنامه های متفرقه رادیو بود. نوازندگان این ارکستر که با وی همکاری داشتند پرویز یاحقی، انوشیروان روحانی، مجید نجاحی و عده ای دیگر از هنرمندان مشهور به خوانندگی شوکتی بودند. سیروس فرصت در این باره می گوید:

روزی از طرف رادیو دستور آمد کلیه ارکسترهای متفرقه رادیو تهران باید نزد اساتید مربوطه آزمایش شوند لذا بنده از دوستانم خواستم آماده شوند که در محل مزبور حاضر باشیم. روز امتحان در اتاقی که به این منظور انتخاب شده بود جمع شدیم البته با توجه به کارشکنی ها و مخالفت ها که همواره از جانب هیئت امناء موسیقی با طبقه جوان بعمل می آمد و با وجود آن که ما با سبک جدید و نوآوری در آن ایام بسیار هم موفق بودیم لرزه بر اندام ما افتاد. ابتدا به دستور مرحوم بدیع زاده یک آهنگ را نواختم و سپس از من سئوال شد ویولن اول شما کیست؟ من آقای پرویز یاحقی را معرفی کردم، مرحوم بنان اشاره کرد این جوان قطعه ای به صورت سلو بنوازد هنگامی که آقای یاحقی نواخت همه با تحسین به او نگریسته و مرحوم استاد صبا گفت خیلی جوان است ولی پنجه ی پیر دارد.

  آموزش آشپزی - سوپ لیمو

سیروس فرصت در سال ۱۳۳۱ در چهارمین جشنواره ی جهانی که در آمفی تئآتر هتل پالاس سابق برگزار شده بود و اساتیدی نظیر ابوالحسین صبا، مرتضی نی داود، جواد بدیع زاده، مشیر همایون شهردار، یدالله زیبه، فاخر صبا و عده ای دیگر که به داوری نشسته بودند، وی را برنده ی اول نوازنده فلوت معرفی کردند و مدال طلای این جشنواره را به او اختصاص دادند. هنرمندان دیگری که هر کدام در این جشنواره صاحب مدال طلا گردیدند عبارت بودند از: منصور صارمی، حسین ملک، فرهنگ شریف، میرفتاح بازرگان، عباس مهرپویا و عده ای دیگر، مدال ها توسط استاد حسین ناصحی آهنگساز معروف و استاد هنرستان عالی موسیقی بود توزیع شد. با شروع کار تلویزیون سیروس فرصت برنامه ای با خوانندگان با استعداد از جمله هوشنگ شوکتی اجرا کرد که سخت مورد توجه قرار گرفت ولی به واسطه ی گرفتاری ها و مشغله روزمره دیگر کار را ادامه نداد و هم اکنون سال هاست که با ساز متارکه کرده است.

به هر حال وی به علت علاقه به ادامه تحصیلات دانشگاهی عازم پاریس شد و پس از اتمام رشته ی آمار و اقتصاد از دانشگاه سورین به ایران بازگشت و اکنون دوران بازنشستگی از سازمان جنگل ها و مراتع کشور را می گذراند. وی دارای سه فرزند به نام های ترانه، تینا و فرنوش می باشد که دو نفر از آن ها اخیراً زیر نظر پدر به فراگیری پیانو مشغول می باشند.

سیروس فرصت از هنرمندانی است که هنر را به خاصر نفس خود هنر دوست دارد نه شهرت و مسائل مادی آن و در سراسر عمر خود آن را همواره مد نظر داشته و دارد. وی اغلب سازهای ایرانی و فرنگی را می نوازد. او انسان خونگرم، خوش برخورد و بلند نظر است. هر وقت فرصت پیش آمد تا با فرصت روبرو شویم دیدیم از همه به نیکی یاد می کند و این شعر زیبا را هر ماه روی کارت های دعوت انجمن هنرمندان ایران که به همت استاد و هنرمند ارجمند زنده یاد عطاءالله زاهد و عده ای از هنرمندان شریف ایران پا برجاست می بینیم.

  زبان شناسی - کتیبه کریتردرکعبه زردشت - بخش هجدهم

سیروس فرصت سخت معتقد است و می گوید: بیا قبل از این که به یاد هم نشینیم، در کنار هم بنشینیم. از مطالبی که در انجمن هنرمندان مطرح بود و هست.

دیدگاهتان را بنویسید

هم‌اکنون عضو خبرنامه پیام جوان شوید

Newsletter

همراهان پیام جوان