پیام جوان: مطالعات جدید نشان میدهد مغز زنان در دوران بارداری دستخوش تغییرات قابلتوجهی میشود که بیشتر از آنچه تصور میشود، بر عملکرد شناختی، رفتاری و حتی روانی آنها تأثیر میگذارد. دکتر لورا پریتشت، پژوهشگر علوم اعصاب در دانشگاه پنسیلوانیا، این تغییرات را حاصل تعامل پیچیدهای از هورمونها، فیزیولوژی و سازگاریهای مغزی میداند که به آمادهسازی زن برای نقش مادر کمک میکنند.
مطالعات تصویربرداری مغزی نشان داده که در دوران بارداری حجم ماده خاکستری مغز کاهش مییابد، در حالیکه ماده سفید و اندازه بطنها افزایش پیدا میکند. این تغییرات لزوماً منفی نیستند؛ بلکه ممکن است نشاندهنده بازسازی کارآمد مغز و تنظیم بهتر شبکههای عصبی برای پاسخ به نیازهای مادرانه باشند. به گفته پریتشت، تولد نوزاد نقطه عطف این تغییرات محسوب میشود.
این پژوهش که نتایج آن در Nature Neuroscience منتشر شده، یکی از معدود مطالعاتی است که تغییرات مغز زنان را از پیش از بارداری تا دو سال پس از زایمان بررسی کرده است. یافتهها نشان میدهد مغز برای تطبیق با وظایف والدگری، مسیرهایی خاص را فعال میکند و برخی تغییرات مغزی پس از زایمان هم ادامه دارند یا حتی معکوس میشوند.
این تغییرات نورواناتومیکی میتوانند نقش مهمی در بروز مشکلاتی مانند افسردگی پس از زایمان، سردردهای مزمن، میگرن یا حتی اختلالات روانی ایفا کنند. به همین دلیل، شناخت دقیق این روندها میتواند به درک بهتر سلامت روانی و جسمی زنان در دوران بارداری و پس از آن کمک کند و به بهبود خدمات درمانی برای مادران منجر شود.