دانشمندان آکادمی علوم اتریش و دانشگاه وین موفق به دستاوردی نوین در حوزه فیزیک کوانتومی شده‌اند که می‌تواند افق‌های تازه‌ای در پردازش کوانتومی و اصلاح خطاها بگشاید. این تیم پژوهشی با استفاده از ابزاری موسوم به «کلید کوانتومی» توانسته‌اند فوتون‌ها را به وضعیت گذشته خود بازگردانند یا در مسیر زمانی به جلو حرکت دهند؛ پدیده‌ای که در علم به آن «ترجمه زمانی» گفته می‌شود.
این تحقیق، که به سرپرستی میگل ناواسکوس و فیلیپ والتر انجام شده، بر امکان تسریع، کندکردن و حتی معکوس‌کردن جریان زمان در یک سامانه کوانتومی متمرکز بوده است. ناواسکوس این فرآیند را به کنترل پخش یک فیلم تشبیه می‌کند که می‌توان صحنه‌ها را به عقب یا جلو برد؛ قابلیتی که در فیزیک کلاسیک وجود ندارد. این عملکرد در آزمایش‌ها با بررسی تکامل یک فوتون هنگام عبور از کریستال و به کمک «کلید کوانتومی» به اثبات رسیده است.
در این روش، فوتون‌ها می‌توانند به وضعیت پیشین خود بازگردند، گویی مسیرشان هرگز آغاز نشده است. این فرآیند برخلاف تصورات رایج از «سفر در زمان» در آثار علمی‌تخیلی، به معنای بازگرداندن یا تغییر وضعیت ذرات کوانتومی است. ویژگی مهم این فناوری آن است که حتی بدون دانستن جزئیات کامل پویایی درونی سامانه، می‌توان جریان زمانی آن را تغییر داد یا به جلو برد.
با این حال، دانشمندان تأکید کرده‌اند که اجرای چنین فرآیندی بر روی موجودات زنده، به‌ویژه انسان، عملاً ناممکن است. برآوردها نشان می‌دهد که بازگرداندن حتی یک ثانیه از عمر یک انسان نیازمند میلیون‌ها سال زمان خواهد بود. بنابراین، این دستاورد بیشتر به عنوان ابزاری برای پیشرفت در حوزه محاسبات کوانتومی و کاهش خطاهای آن مطرح است تا امکان سفر فیزیکی در زمان.
