پیام جوان: یک پژوهش تازه نشان داده که ساختار چشم انسان شباهت زیادی به چشم «حلزون سیب آب شیرین» دارد؛ جانوری که قادر است چشمهای خود را بهطور کامل بازسازی کند. تیمی از دانشگاه کالیفرنیا، دیویس، به سرپرستی آلیس آکورسی، با استفاده از روشهای کالبدشکافی، میکروسکوپی و ژنومیک، ویژگیهای مشترک آناتومیکی و ژنتیکی چشم انسان و این حلزون را شناسایی کرده و هدف آنها بررسی سازوکارهای رشد مجدد چشم برای کمک به درمان نابینایی در انسان است.
حلزون سیب طلایی، گونهای بومی آمریکای جنوبی، به دلیل مقاومت بالا، چرخه تولیدمثل کوتاه و تکثیر آسان، گزینهای مناسب برای پژوهشهای آزمایشگاهی به شمار میرود. این جانور چشمهایی «دوربینمانند» مشابه انسان دارد که تصاویر با وضوح بالا تولید میکنند و میتواند پس از آسیب، اجزای چشم از جمله عدسی، شبکیه و عصب بینایی را بازسازی کند.
پژوهشگران روند بازسازی را اینگونه توضیح میدهند: ابتدا ترمیم زخم طی ۲۴ ساعت برای جلوگیری از عفونت، سپس ورود و تکثیر سلولهای تمایزنیافته، و در ادامه شکلگیری ساختارهای تخصصی چشم ظرف حدود یک و نیم هفته. تا روز پانزدهم، تمام اجزای اصلی چشم شکل گرفته اما بلوغ کامل آن چند هفته دیگر ادامه مییابد. هنوز مشخص نیست که چشم بازسازیشده حلزون از نظر بینایی فعال و کارآمد است یا خیر.
این تیم با بهرهگیری از فناوری «کریسپر–کَس۹» در حال ویرایش ژنوم حلزونها است تا نقش ژنهای خاص در بازسازی چشم را شناسایی کند. به گفته آکورسی، اگر ژنهای کلیدی این فرایند که در مهرهداران نیز وجود دارند شناسایی و فعال شوند، میتوان در آینده امکان بازسازی بینایی در انسان را فراهم کرد.