پیام جوان: نتایج پژوهشی تازه نشان میدهد که پیوندهای انسانی و روابط اجتماعی حمایتگرانه میتوانند مستقیماً بر روند پیری سلولی و مولکولی بدن اثر بگذارند. طبق گزارش منتشرشده در نشریه Brain, Behavior and Immunity – Health، افرادی که در طول زندگی خود از روابط خانوادگی گرم، دوستیهای پایدار و مشارکت اجتماعی فعال برخوردارند، از نظر زیستی جوانتر از سن تقویمی خود هستند. این یافته بر پایه مفهوم «ساعت اپیژنتیکی» است؛ مجموعهای از نشانگرهای مولکولی در DNA که سرعت واقعی پیری بدن را میسنجند.
ارتباط سرمایه اجتماعی و سلامت سلولی
این تحقیق که با مشارکت بیش از دو هزار و ۱۰۰ بزرگسال در قالب مطالعه بلندمدت «میانسالی در ایالات متحده» انجام شد، نشان داد افرادی که از «سرمایه اجتماعی انباشته» بالاتری برخوردارند—یعنی در طول عمر خود روابط حمایتی و تعاملات اجتماعی پایداری داشتهاند—دارای ساعتهای اپیژنتیکی کندتر و سطح التهاب پایینتری در بدن هستند. بهویژه دو شاخص زیستی مهم، GrimAge و DunedinPACE، در این افراد مقادیر پایینتری داشتند که نشانه سلامت بهتر و کاهش خطر بیماریهای مزمن است.
گرمای ارتباطات انسانی، سپری در برابر فرسودگی سلولی
دکتر آنتونی اونگ، استاد روانشناسی دانشگاه کرنل و نویسنده اصلی پژوهش، توضیح میدهد که سرمایه اجتماعی انباشته حاصل ترکیب چند عامل است: محبت والدین در کودکی، احساس تعلق به جامعه و محله، حضور در اجتماعات مذهبی و دریافت حمایت عاطفی از خانواده و دوستان. بررسیها نشان داد سطح بالاتر این سرمایه اجتماعی با کاهش اینترلوکین-۶ (مولکول التهابی مرتبط با بیماریهای قلبی و عصبی) همراه است. با این حال، برخلاف انتظار، ارتباط معناداری میان این متغیر و هورمونهای استرس کوتاهمدت مانند کورتیزول مشاهده نشد.
رابطهای که تا سلولها امتداد مییابد
به گفته پژوهشگران، اهمیت این یافتهها در اثر تجمعی روابط اجتماعی است. یعنی پیوندهایی که از دوران کودکی آغاز میشوند و در بزرگسالی ادامه مییابند، میتوانند مانند یک «سرمایهگذاری بلندمدت برای سلامت» عمل کنند. اونگ تأکید میکند: «هرچه زودتر برای ساخت ارتباطات انسانی سرمایهگذاری کنید و آن را در طول زندگی حفظ نمایید، بازدهی آن نهتنها روانی بلکه زیستی است.» بر این اساس، ارتباطات اجتماعی قوی میتوانند همچون سپری در برابر پیری سلولی عمل کرده و حتی ساعت زیستی بدن را کندتر کنند.