پیام جوان: بیماری آلزایمر به‌سرعت در حال تبدیل‌شدن به یکی از بزرگ‌ترین بحران‌های سلامت عمومی جهان است. آمارها نشان می‌دهد هر سه ثانیه یک نفر در جهان با دمانس تشخیص داده می‌شود و بیشتر این موارد به آلزایمر مربوط است. اکنون حدود ۵۰ میلیون نفر با این بیماری زندگی می‌کنند و برآوردها پیش‌بینی می‌کند تا سال ۲۰۵۰ شمار مبتلایان از مرز ۱۳۰ میلیون نفر عبور کند؛ روندی که پیامدهای انسانی، اجتماعی و اقتصادی سنگینی خواهد داشت.
با وجود این چشم‌انداز نگران‌کننده، متخصصان می‌گویند بخشی از موارد آلزایمر قابل پیشگیری است. بر اساس گزارش ۲۰۲۴ کمیسیون Lancet، حدود یک‌سوم موارد این بیماری را می‌توان با اجتناب از عوامل خطر تغییرپذیر کنترل کرد؛ از فشار خون بالا، دیابت و افسردگی گرفته تا کم‌تحرکی، چاقی، سیگار کشیدن، مصرف زیاد الکل و آلودگی هوا. با این حال، مدیریت همزمان ۱۴ عامل خطر برای عموم مردم دشوار است و نیاز به مدلی ساده‌تر احساس می‌شود.
اینجاست که مدل SHIELD به‌عنوان الگویی کاربردی برای پیشگیری مطرح می‌شود. این مدل پنج رکن اصلی دارد: خواب کافی (Sleep)، پیشگیری از آسیب مغزی (Head Injury)، یادگیری مداوم (Interaction through Learning)، ورزش منظم (Exercise)، و سبک زندگی و تغذیه سالم (Lifestyle & Diet). هر یک از این عوامل به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم بر سلامت مغز اثر می‌گذارند و می‌توانند خطر بروز آلزایمر را به‌طور قابل توجهی کاهش دهند.
پژوهش‌ها نشان داده‌اند خواب سالم، فعالیت بدنی منظم، یادگیری مادام‌العمر، تغذیه مدیترانه‌ای و پیشگیری از صدمات مغزی نه‌تنها روند زوال شناختی را کند می‌کنند، بلکه کیفیت زندگی را نیز بهبود می‌بخشند. به گفته متخصصان، تا زمانی که درمان قطعی آلزایمر کشف نشده، پیشگیری مؤثرترین سلاح در برابر این بیماری است. تغییرات ساده اما پایدار در سبک زندگی می‌تواند ذهن و خاطرات میلیون‌ها نفر را از خطر نابودی نجات دهد.
