پیام جوان: جمهوری اسلامی در راستای هدفمندسازی یارانه‌ها، قصد دارد با اتکا به معیارهایی مانند “درآمد سرانه خانوار، حقوق و دستمزد، دارایی‌ها و تراکنش‌های بانکی” تغییراتی اساسی در دهک‌بندی خانوارها اعمال کند. خبرگزاری ایسنا این تغییرات را مبتنی بر بررسی داده‌ها عنوان کرده است.

اهداف و چالش‌های هدفمندسازی یارانه‌ها:

• حمایت بیشتر از اقشار کم‌درآمد: برخی کارشناسان معتقدند هدف از این طرح، پوشش بخشی از جامعه که در فقر شدید به سر می‌برند و افزایش یارانه آن‌ها است. در مقابل، بخش قابل توجهی از جامعه نیز از دریافت یارانه محروم خواهند شد.
• کاهش کسری بودجه: افزایش خانوارهای زیر خط مطلق فقر، فشار زیادی به بودجه دولت وارد کرده و هدفمندسازی یارانه‌ها راهی برای جبران این کسری تلقی می‌شود.

سابقه یارانه‌ها در ایران:

• پاییز سال ۱۴۰۲: یارانه معیشتی با هدف کمک به خانوارها در تهیه غذا به ۱۸ میلیون خانوار (معادل ۶۰ میلیون نفر) تعلق گرفت.
• اردیبهشت سال ۱۴۰۳: طرح “یسنا” برای حمایت از مادران باردار و شیرخواران در دهک‌های پایین درآمدی اجرا شد.

انتقادات به رویکرد دولت:

• فقدان تاثیرگذاری بر قدرت خرید: کارشناسان معتقدند یارانه‌ها تاثیر چندانی بر افزایش قدرت خرید مردم ندارند و تبعات تورمی نیز به دنبال دارند.
• افزایش شکاف طبقاتی: همزمان با افزایش تورم و افت رفاه اجتماعی، شکاف طبقاتی نیز عمیق‌تر می‌شود.
• نبود برنامه جامع اقتصادی: برخی معتقدند که فقر و نزول قدرت اقتصادی ایران ناشی از فقدان برنامه علمی و عملی در زمینه اقتصاد، وجود تحریم‌ها، مصارف غیر توسعه‌ای و تمرکز بر انرژی اتمی به جای توسعه متوازن اقتصادی است.

آمار و ارقام:

• مرکز پژوهش‌های مجلس: نرخ فقر در ایران طی یک دهه از ۱۹ درصد به بیش از ۳۰ درصد افزایش یافته است.
• گزارش سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰: شکاف فقر به ۲۷ درصد رسیده که بالاترین رقم در سال‌های اخیر است.

جمهوری اسلامی در راستای هدفمندسازی یارانه‌ها و جبران کسری بودجه، قصد دارد با اعمال تغییراتی در دهک‌بندی خانوارها، یارانه‌ها را به طور عادلانه‌تر توزیع کند. با وجود انتقاداتی که به این رویکرد وارد است، هنوز مشخص نیست که این تغییرات چه تاثیری بر زندگی مردم و اقتصاد ایران خواهد داشت.

بر اساس گزارش VOA