پیام جوان: گزارش تازه کمیته EAT-Lancet نشان میدهد که اگر مردم جهان به رژیمهای غذایی سالمتر و عمدتاً گیاهی روی بیاورند، هر ساله میتوان از حدود ۱۵ میلیون مرگ زودرس جلوگیری کرد و انتشار گازهای گلخانهای ناشی از کشاورزی را تا ۱۵ درصد کاهش داد. این مطالعه حاصل همکاری گروهی بینالمللی از دانشمندان است که نقش غذا را در سلامت انسان، تغییرات اقلیمی و تنوع زیستی مورد بررسی قرار دادهاند. پژوهشگران هشدار میدهند بدون اصلاحات بنیادین در سیستم غذایی جهانی، حتی با استفاده از انرژیهای پاک، پیامدهای جدی تغییرات اقلیمی اجتنابناپذیر خواهد بود.
غذا، سلامت و محیط زیست؛ سه ضلع یک بحران جهانی
یوهان راکستروم، مدیر مؤسسه پوتسدام برای تحقیقات تأثیرات اقلیمی، تأکید میکند که ادامه روند فعلی تولید و مصرف غذا، منجر به شکست در حوزه اقلیم، تنوع زیستی و امنیت غذایی خواهد شد. نسخه جدید گزارش EAT-Lancet با الهام از گزارش تاریخی سال ۲۰۱۹، بر رژیم غذایی موسوم به «سلامت سیارهای» (Planetary Health Diet) تأکید دارد؛ رژیمی که بر مصرف غلات، میوه، سبزیجات، حبوبات و مغزها استوار است و پیشنهاد میکند مصرف گوشت قرمز به یک وعده در هفته محدود شود.
نقش رژیم غذایی در کاهش انتشار گازها و حفظ تنوع زیستی
به گفته پژوهشگران، تغییر عادات غذایی جهانی میتواند نقش کلیدی در جلوگیری از عبور سیاره از «نقطه اوج» تغییرات اقلیمی داشته باشد. تولید گوشت قرمز یکی از بزرگترین منابع انتشار گازهای گرمکننده زمین است و کاهش مصرف آن بهویژه در کشورهای توسعهیافته، میتواند معادل کل انتشار سالانه گازهای گلخانهای کشورهایی مانند روسیه باشد. علاوه بر این، اصلاح روشهای کشاورزی، کاهش ضایعات غذایی و افزایش بهرهوری محصولات میتواند این کاهش را تا ۲۰ درصد افزایش دهد.
ضرورت عدالت غذایی و اقدام سیاسی جهانی
در این گزارش آمده است که حدود نیمی از جمعیت جهان هنوز از غذای کافی، محیط زیست سالم یا شرایط کاری مناسب در زنجیره غذایی بیبهرهاند. گروههای آسیبپذیری همچون زنان، کودکان، بومیان و ساکنان مناطق جنگزده بیش از دیگران در معرض ناامنی غذایی قرار دارند. پژوهشگران از رهبران جهان خواستهاند تا یافتههای علمی درباره سیستم غذایی را در سیاستهای ملی خود بگنجانند. به گفته راکستروم، نادیدهگرفتن اصلاحات غذایی، نهتنها تهدیدی برای سلامت انسان است، بلکه پایداری زیستمحیطی و توان تابآوری جوامع را نیز تضعیف میکند.