جزئیات توافق روز سهشنبه ۱۰ نوامبر آتشبس در قرهباغ کوهستانی افقی جدید برای صحنه تجارت منطقهای باز کرده که بیشتر از همه، ایران را تحت تاثیر قرار میدهد.
یکی از مفاد آتشبس امضا شده میان رؤسای جمهور آذربایجان، روسیه و نخستوزیر ارمنستان ایجاد یک کریدور حمل کالا و تردد مسافران در خاک ارمنستان است و جمهوری آذربایجان را به نخجوان وصل خواهد کرد. نظارت بر این کریدور بر عهده قوای حافظ صلح روسیه است.
تاکنون تنها مسیر کوتاه زمینی که نخجوان را به سرزمین مادری آذربایجان وصل میکرد، استفاده از خاک ایران بود. در این میان ترکیه تنها یک روز بعد از اعلام آتشبس قرهباغ، اعلام کرد که قصد احداث خط آهن از شهر قارص ترکیه تا نخجوان را دارد.
جمهوری خودمختار نخجوان با باریکهای به نام صَدَرَک با ترکیه مرز مشترک دارد. نکته مهم اینکه، حتی قبل از فروپاشی شوروی، خط آهن در مسیر نخجوان-ارمنستان-آذربایجان وجود داشت و برای ۵۰ سال فعال بود و اکنون دوباره این مسیر راهاندازی خواهد شد.
تنها ۵۰ کیلومتر از این مسیر در خاک ارمنستان قرار دارد و تعمیر آن شاید چند ماه نیز به طول نکشد.
از طرفی نخجوان برای بیش از دو دهه است که گاز خود را از ایران تامین میکند؛ بدین صورت که آذربایجان در منطقه مرزی آستارا روزانه یک میلیون متر مکعب گاز به ایران تحویل میدهد و ایران ۱۵ درصد آن را به عنوان حق ترانزیت کسر کرده و بقیه را تحویل نخجوان میدهد. اما زمستان پارسال ترکیه و آذربایجان توافق کردند که خط لوله گازی در مسیر شهر ایغدیر ترکیه تا نخجوان کشیده شود و دیگری نیازی به گاز ایران نخواهد بود.
هم اکنون آذربایجان از دو مسیر به ترکیه گاز صادر میکند: باکو-تفلیس-ارزروم و خط لوله کریدور جنوبی که هر دو آنها از منطقه قارص ترکیه میگذرند و از این منطقه تا ایغدیر خط لوله جداگانه گازی موجود است.