پیام جوان: کارشناسان برجسته حوزه سلامت مغز و علوم اعصاب، نسبت به پیامدهای مخرب استفاده بیرویه از پلتفرمهای رسانههای اجتماعی بر عملکرد شناختی مغز هشدار دادهاند. به گفته این متخصصان، این شیوه استفاده میتواند به کاهش “ذخیره شناختی” منجر شده و در بلندمدت، خطر ابتلا به زوال عقل را به طور چشمگیری افزایش دهد. دکتر پنگ، متخصص پزشکی و سلامت عمومی، در این زمینه تصریح کرده است که اگرچه رسانههای اجتماعی ذاتاً مضر نیستند، اما نحوه و میزان بهرهبرداری افراد از این ابزارها، عامل تعیینکنندهای در بروز آسیبها محسوب میشود.
وی توضیح داد که پیمایش مداوم و مواجهه با حجم انبوهی از محتوای کوتاه و پُرهیجان، مغز را به عادت “حواسپرتی مداوم” سوق میدهد. این فرایند نه تنها توانایی تشکیل حافظه و تمرکز عمیق را تضعیف میکند، بلکه به تحلیل رفتن “ذخیره شناختی” میانجامد؛ عاملی که به عنوان سپری محافظتی در برابر زوال شناختی با افزایش سن عمل میکند. در مقابل، مطالعات نشان دادهاند که تعاملات اجتماعی واقعی و حفظ روابط انسانی معنادار، از مغز در برابر فرسایش محافظت کرده و کارکردهای شناختی را تقویت میکند، در حالی که انزوا و تنهایی میتواند به اختلالات شناختی و در نهایت زوال عقل منجر شود.
بر اساس پژوهشهای انجام شده، صرف بیش از سه ساعت در روز در شبکههای اجتماعی، با کاهش دامنه توجه، ضعف حافظه و عملکرد نامطلوب در انجام وظایف پیچیده ذهنی ارتباط مستقیم دارد. دکتر پنگ در ادامه افزود که مغز به رفتارهای تکراری عادت میکند؛ بنابراین، هنگامی که به طور مداوم در معرض جریان سریع و سطحی اطلاعات قرار گیرد، به جای تقویت توانایی “تمرکز عمیق”، تنها در “تغییر سریع کانون توجه” مهارت پیدا میکند که این امر برای سلامت شناختی در بلندمدت زیانبار است.
متخصصان برای حفظ سلامت مغز، اکیداً توصیه میکنند که از استفاده افراطی از رسانههای اجتماعی پرهیز شود و اولویت به فعالیتهای دنیای واقعی اختصاص یابد. این فعالیتها شامل معاشرت با دوستان، پیگیری سرگرمیهای سازنده، مطالعه کتاب و مشارکت در برنامههای آموزشی یا اجتماعی است که همگی به تقویت ذخیره شناختی کمک شایانی میکنند. دکتر پنگ در پایان تاکید کرد که ایجاد تعادل آگاهانه میان فضای دیجیتال و زندگی واقعی، همراه با سرمایهگذاری بر روابط اصیل و فعالیتهای تقویتکننده ذهن و جسم، موثرترین راهبرد برای حفظ سلامت مغز و پیشگیری از زوال عقل محسوب میشود.
