پیام جوان: دانشمندان دانشگاه اسلو کشف کردهاند که یکی از نیمکرههای زمین با سرعتی بهمراتب بیشتر از نیمکره دیگر در حال از دست دادن حرارت است. این پدیده نامتقارن که ریشههای آن به میلیاردها سال پیش بازمیگردد، عمدتاً به دلیل نقش قارهها بهعنوان عایق حرارتی در برابر خروج گرمای درونی زمین توضیح داده میشود. این یافتهها درک ما را از فرایندهای حرارتی و تکتونیکی سیارهمان عمیقتر میکند.
هسته داغ و مایع زمین منبع اصلی گرما است که به سمت سطح منتقل میشود و در شکلگیری میدان مغناطیسی سیاره نقش حیاتی دارد. این هسته در طول زمانهای زمینشناختی به تدریج سرد میشود. پژوهش جدید نشان میدهد که این فرایند خنکسازی بهطور ناهمگون پیش میرود؛ نواحی زیر قارههای بزرگ همچون لایهای عایق عمل کرده و گرما را بیشتر در خود نگه میدارند، در حالی که مناطق اقیانوسی به دلیل پدیده رانش قارهای و تشکیل مداوم پوسته جدید، حرارت را با سرعت بیشتری دفع میکنند.
محققان با استفاده از مدلهای رایانهای پیشرفته، ۴۰۰ میلیون سال گذشته زمین را بررسی کرده و سیاره را به دو نیمکره آفریقا و اقیانوس آرام تقسیم کردند. با ترکیب دادههایی نظیر سن کف اقیانوس، موقعیت قارهها و تغییرات زمینشناختی، میزان از دست دادن حرارت در هر بخش محاسبه شد. نتایج حیرتانگیز نشان داد که نیمکره اقیانوس آرام، که بزرگترین ناحیه اقیانوسی جهان را در بر میگیرد، حدود ۵۰ درجه سانتیگراد سریعتر از نیمکره آفریقا سرد شده است.
این خنک شدن سریعتر در نیمکره اقیانوس آرام میتواند نشاندهنده آن باشد که این منطقه در گذشتههای بسیار دور زیر یک توده قارهای قرار داشته یا عوامل دیگری در افزایش اولیه حرارت آن نقش داشتهاند. یافتههای این پژوهش که دوره زمانی مطالعات پیشین را تقریباً دو برابر میکند، بینشهای جدیدی را در مورد تحول حرارتی طولانیمدت زمین و ارتباط پیچیده آن با فعالیتهای تکتونیک صفحات ارائه میدهد و به درک بهتر آینده سیاره کمک میکند.
