پیام جوان: با کوتاهتر شدن روزها و کاهش نور خورشید در اواخر پاییز، بسیاری از افراد با پدیدهای به نام اختلال عاطفی فصلی (SAD) مواجه میشوند. روانشناسان دانشگاه وست ویرجینیا (WVU) اعلام کردهاند که اگرچه SAD یک وضعیت جدی و واقعی است، اما نباید به عنوان یک مشکل غیرقابل حل تلقی شود؛ بلکه کاملاً قابل درمان و مدیریت است. این اختلال که با علائمی شبیه به افسردگی همراه است، به طور معمول در پاییز آغاز شده و در طول ماههای زمستان تشدید میشود.
SAD اغلب به دلیل برهم خوردن ریتم شبانهروزی بدن و کاهش سطح سروتونین (هورمون تنظیمکنندهی خلق و خو) و افزایش ملاتونین (هورمون خواب) به علت کمبود نور خورشید ایجاد میشود. علائم رایج شامل خستگی مفرط، خوابآلودگی، کاهش انگیزه، افزایش وزن، و احساس غم و اندوه است. مهم است که افراد درگیر این علائم، آن را صرفاً “غم زمستانی” ندانند و برای ارزیابی و تشخیص دقیق، به یک متخصص بهداشت روان مراجعه کنند تا بتوانند از درمانهای مناسب بهره ببرند.
یکی از مؤثرترین و رایجترین روشهای درمانی برای SAD، “نوردرمانی” یا استفاده از جعبههای نور درمانی است. این دستگاهها نور مصنوعی با طیف کامل ساطع میکنند که میزان نور خورشید دریافتی بدن را شبیهسازی میکند و به تنظیم مجدد ریتم شبانهروزی و بهبود تعادل شیمیایی مغز کمک میکند. توصیه میشود که این نوردرمانی در ساعات اولیه صبح و برای مدت مشخصی، ترجیحاً تحت نظر پزشک، انجام شود تا بیشترین تأثیر را داشته باشد.
علاوه بر نوردرمانی، راهکارهای سبک زندگی نیز نقش حیاتی در مدیریت این اختلال دارند. حفظ یک روال منظم خواب، افزایش فعالیت بدنی روزانه (به ویژه در فضای باز، حتی در هوای سرد)، و داشتن رژیم غذایی متعادل که حاوی ویتامین D کافی باشد، میتواند علائم را به طرز چشمگیری کاهش دهد. همچنین، تکنیکهای مدیریت استرس و تمرکز حواس (Mindfulness) میتوانند به تثبیت خلق و خو و مقابله با احساسات منفی کمک کنند.
روانشناسان WVU تأکید میکنند که جستجوی کمک حرفهای یک گام شجاعانه است، نه یک ضعف. برای موارد شدیدتر، ممکن است ترکیبی از نوردرمانی و گفتاردرمانی (مانند درمان شناختی رفتاری یا CBT) یا حتی داروهای ضدافسردگی مورد نیاز باشد. هدف اصلی این است که با تشخیص زودهنگام و مداخلات مناسب، افراد بتوانند کیفیت زندگی خود را در طول ماههای تاریکتر سال حفظ کرده و از فصول سرد بدون درگیری با افسردگی عمیق عبور کنند.






