پیام جوان: پژوهشی تازه نشان میدهد که همهگیری گسترده طاعون سیاه در قرن چهاردهم میلادی در اروپا، احتمالاً ریشههای عمیقی در فورانهای بزرگ آتشفشانی و پیامدهای اقلیمی آنها داشته است. این فورانها با ایجاد اختلالات شدید آب و هوایی، بستری مناسب برای گسترش این فاجعه انسانی بیسابقه فراهم آوردند و مسیر یکی از مرگبارترین بحرانهای تاریخ بشر را هموار ساختند.
بر اساس یافتههای دانشمندان دانشگاه کمبریج، انتشار حجم وسیعی از خاکستر و گازهای آتشفشانی موجب بروز چندین سال متوالی با آب و هوای سرد و مرطوب شد. این شرایط نامساعد اقلیمی، که با بررسی حلقههای درختان کهن برای سالهای ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۷ میلادی تأیید شده است، به نابودی گسترده محصولات کشاورزی در منطقه مدیترانه انجامید و دولتشهرهای ایتالیایی نظیر ونیز و جنوا را وادار به واردات غلات از منطقه دریای سیاه کرد.
این راهکار برای جلوگیری از قحطی، ناخواسته به انتقال ککهای آلوده به باکتری «یرسینیا پستیس»، عامل اصلی طاعون سیاه، منجر شد. پروفسور اولف بونتگن، استاد جغرافیا، تأکید میکند که این مطالعه به درک عوامل محیطی و اجتماعی مؤثر بر گسترش طاعون در آن زمان خاص کمک میکند. طاعون سیاه بین سالهای ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۳ میلادی، جان حدود ۷۵ تا ۲۰۰ میلیون نفر را گرفت که معادل تقریباً ۶۰ درصد جمعیت اروپا در آن دوره بود و آن را به ویرانگرترین همهگیری تاریخ تبدیل کرد.
دکتر مارتین باخ، مورخ و متخصص اپیدمیولوژی قرون وسطی، خاطرنشان میسازد که هرچند شبکههای تجاری گسترده ایتالیا از قحطی جلوگیری کرد، اما همین وابستگی ناخواسته به گسترش بیماری دامن زد. جالب توجه آنکه شهرهایی مانند میلان و رم، به دلیل اتکای کمتر به غلات وارداتی، تا حد زیادی از این فاجعه مصون ماندند. در مجموع، این پژوهش نشاندهنده چگونگی ترکیب عوامل اقلیمی، کشاورزی، اقتصادی و اجتماعی برای ایجاد یک «طوفان تمامعیار» است که پیامدهای ناخواسته جهانیشدن و تشدید اثر بلایای طبیعی از طریق شبکههای تجاری را به وضوح نشان میدهد.
