پیام جوان: ذهنآگاهی یا مدیتیشن که ریشه در سنتهای بودایی دارد، سالهاست بهعنوان ابزاری رایگان برای کاهش استرس و بهبود سلامت روان معرفی میشود. با این حال، شواهد تاریخی و علمی نشان میدهد که این تمرین همیشه بیخطر نیست و حتی در گذشته نیز هشدارهایی درباره پیامدهای منفی آن داده شده است.
به گزارش ScienceAlert، در یک مطالعه سال ۲۰۲۲ روی ۹۵۳ فرد مدیتیشنکننده در آمریکا، بیش از ۱۰ درصد از شرکتکنندگان عوارضی را تجربه کردند که زندگی روزمره آنها را حداقل برای یک ماه مختل کرد. مرور ۴۰ سال تحقیق نیز نشان میدهد شایعترین این عوارض شامل اضطراب، افسردگی، هذیان، گسستگی ذهنی و حملات وحشت است؛ حتی در افرادی که سابقه مشکلات روانی نداشتهاند.
با وجود این یافتهها، صنعت چندمیلیارد دلاری مدیتیشن در غرب و بهویژه آمریکا همچنان در حال گسترش است. مربیان، اپلیکیشنها و کتابهای ذهنآگاهی معمولاً به عوارض احتمالی اشاره نمیکنند و این موضوع انتقاد بسیاری از متخصصان را برانگیخته است. پژوهش بزرگی در بریتانیا نیز نشان داد مدیتیشن در بهبود رفاه روانی کودکان مؤثر نبوده و حتی میتواند پیامدهای منفی به همراه داشته باشد.
کارشناسان تأکید میکنند که فروش خدمات مدیتیشن یا استفاده درمانی از آن بدون هشدار درباره خطرات احتمالی، اقدامی غیراخلاقی است. با این حال، تحقیقات در زمینه شیوههای ایمنسازی مدیتیشن هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارد. به همین دلیل، آگاهیرسانی درباره عوارض و تدوین دستورالعملهای علمی برای تمرین ایمن ذهنآگاهی، ضرورتی جدی به شمار میرود.