پیام جوان: بر اساس تحلیلهای جدید از دادههای گسترده، داروی «لیکانیماب» که پیشتر از سوی سرویس سلامت ملی بریتانیا (NHS) برای استفاده رد شده بود، اکنون پتانسیل تأخیر در پیشرفت بیماری آلزایمر را تا هشت سال نشان میدهد. این یافتههای امیدوارکننده، مقامات بریتانیایی را بر آن داشته تا مجوز توزیع آزمایشی این دارو را برای بیمارانی که توانایی تأمین هزینههای بخش خصوصی را ندارند، صادر کنند و دریچهای نو به سوی درمان این بیماری گشوده شود.
مطالعه اخیر که در کنفرانس بینالمللی کارآزماییهای بالینی آلزایمر ارائه شد، با بررسی دادههای حدود دو هزار بیمار، اثربخشی درمان طولانیمدت با «لیکانیماب» (با نام تجاری Leqembi) را مورد ارزیابی قرار داد. نتایج حیرتانگیز نشان میدهد که در بیمارانی که درمان را در مراحل بسیار اولیه بیماری و با سطح پایین پروتئین آمیلوئید در مغز آغاز کردهاند، انتقال از مرحله «اختلال شناختی خفیف» به «آلزایمر متوسط» به طور متوسط ۸.۳ سال به تأخیر افتاده است. این دادههای واقعی، به گفته دکتر ریچارد اوکلی، مدیر تحقیقات انجمن آلزایمر بریتانیا، بسیار فراتر از انتظارات بالینی و “بسیار امیدوارکننده” هستند.
در کنار این پیشرفتها، در همین کنفرانس، دادههایی درباره نسخه تزریقی (زیرجلدی) این دارو ارائه شد که میتواند نسبت به فرم فعلی تزریق وریدی، مقرونبهصرفهتر و کاربردیتر باشد و دسترسی به آن را در آینده گسترش دهد. با این حال، دیوید توماس، رئیس سیاستگذاری مرکز تحقیقات آلزایمر بریتانیا، تأکید کرد که در حال حاضر، داروهای ضد آمیلوئید جدید مانند لیکانیماب، تنها برای بیمارانی که توانایی پرداخت هزینههای بخش خصوصی را دارند، در دسترس هستند. این چالش مالی، حتی در مورد داروی مشابهی چون «دونانیماب» نیز صادق است که با وجود تأیید، مجوز استفاده در نظام سلامت ملی بریتانیا را کسب نکرده است.
این در حالی است که موسسه ملی تعالی سلامت و مراقبت بریتانیا (NICE)، در پیشنویس نهایی خود در ماه ژوئن، مزیت این داروها را در تأخیر چهار تا شش ماهه پیشرفت بیماری، “در بهترین حالت متوسط” ارزیابی کرده و در مورد توجیهپذیری هزینههای سنگین آنها با این میزان اثرگذاری تردید جدی مطرح کرده بود. تقابل میان یافتههای جدید و امیدوارکننده با ملاحظات سختگیرانه اقتصادی، مسیر دسترسی گسترده به این درمانهای نوین را به موضوعی پیچیده و نیازمند بحثهای عمیقتر در آینده نزدیک تبدیل کرده است.
