خطرات پنهان مصرف بیش از حد ویتامین D: هایپرکلسمی و عوارض آن

پیام جوان: ویتامین D، که نقشی حیاتی در سلامت استخوان‌ها و عملکرد کلی بدن ایفا می‌کند، در صورت کمبود می‌تواند به بیماری‌هایی نظیر استئومالاسی (نرمی استخوان) منجر شود که با درد استخوان و ضعف عضلانی همراه است. با این حال، مصرف بیش از حد این ویتامین نیز می‌تواند مشکلات جدی‌تری را به دنبال داشته باشد و منجر به وضعیتی نادر اما خطرناک به نام هایپرکلسمی شود. هایپرکلسمی که از افزایش غیرطبیعی سطح کلسیم در خون ناشی می‌شود، می‌تواند عواقب وخیمی از جمله نارسایی کلیه، ضربان نامنظم قلب و حتی کما را در پی داشته باشد.

علائم هایپرکلسمی شامل طیف وسیعی از ناراحتی‌هاست که از مشکلات گوارشی مانند ناراحتی معده، تهوع و یبوست آغاز شده و تا ضعف عضلانی، خستگی مفرط، تکرر ادرار، درد استخوان و مشکلات کلیوی نظیر سنگ کلیه گسترش می‌یابد. در موارد شدیدتر، این وضعیت می‌تواند به افسردگی، فراموشی، کاهش اشتها و افزایش تشنگی نیز منجر شود. تشخیص هایپرکلسمی از طریق آزمایش خون انجام می‌شود که سطوح کلسیم را اندازه‌گیری می‌کند؛ سطوح بین ۱۰.۵ تا ۱۱.۹ میلی‌گرم در دسی‌لیتر به عنوان خفیف و سطوح بین ۱۴ تا ۱۶ میلی‌گرم در دسی‌لیتر به عنوان یک وضعیت اورژانسی پزشکی تلقی می‌گردد که ممکن است نیاز به بستری شدن و تجویز استروئیدها برای کاهش کلسیم داشته باشد.

هایپرکلسمی، اگرچه نادر است، اما ۱ تا ۲ درصد از جمعیت عمومی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و می‌تواند در هر سنی رخ دهد. اگرچه همه موارد قابل پیشگیری نیستند، اما اجتناب از مصرف بیش از حد مکمل‌های کلسیم و ویتامین D، راهکار اصلی پیشگیری محسوب می‌شود. کارشناسان توصیه می‌کنند که افراد نباید بیش از ۴۰۰۰ واحد بین‌المللی ویتامین D در روز مصرف کنند، در حالی که نیاز روزانه اکثر افراد زیر ۷۰ سال تنها ۶۰۰ واحد بین‌المللی است. بسیاری از مکمل‌های ویتامین D موجود در بازار، به ویژه آنهایی که به صورت آنلاین فروخته می‌شوند، حاوی دوزهای بالا (۱۰۰۰ تا ۵۰۰۰ واحد بین‌المللی) هستند و ممکن است تاییدیه سازمان غذا و داروی ایالات متحده را نداشته باشند.

منابع طبیعی ویتامین D محدود هستند و عمدتاً شامل ماهی‌های چرب مانند سالمون وحشی (۶۰۰ تا ۱۰۰۰ واحد بین‌المللی در ۱۰۰ گرم)، زرده تخم‌مرغ (حدود ۲۰ واحد بین‌المللی) و قارچ شیتاکه (۱۰۰ واحد بین‌المللی در ۱۰۰ گرم) می‌شوند. علاوه بر این، برخی محصولات غذایی مانند شیر، آب‌پرتقال، ماست، کره، پنیر و غلات صبحانه با ویتامین D غنی‌سازی شده‌اند که مصرف‌کنندگان باید برچسب آنها را بررسی کنند. کارشناسان تاکید می‌کنند که مسمومیت با ویتامین D از طریق رژیم غذایی یا قرار گرفتن در معرض نور خورشید بسیار بعید است، زیرا بدن مکانیسم‌های کنترلی برای تنظیم تولید ویتامین D از طریق پوست در پاسخ به اشعه خورشید دارد.