خدمت به دیگران: راهکاری قدرتمند برای حفظ سلامت مغز و کُند کردن زوال شناختی

پیام جوان: تحقیقات مشترک دانشگاه تگزاس در آستین و دانشگاه بوستون در ماساچوست نشان داده است که مشارکت منظم در کارهای داوطلبانه یا کمک به دیگران، می‌تواند به طور چشمگیری روند زوال شناختی را در افراد میانسال و سالمند کُند کند. این یافته‌ها بر اهمیت حیاتی ارتباطات اجتماعی معنادار برای تقویت سلامت عمومی بدن، به‌ویژه حفظ عملکردهای شناختی مانند حافظه، استدلال و تمرکز، تأکید دارد.

این مطالعه گسترده که بر روی بیش از ۳۰ هزار بزرگسال بالای ۵۱ سال در ایالات متحده و طی یک دوره ۲۰ ساله انجام شد، حاکی از آن است که میزان “زوال شناختی مرتبط با پیری” در افرادی که به طور منظم خدمات داوطلبانه ارائه می‌دادند یا به همسایگان، خانواده و دوستان خود کمک می‌کردند، ۱۵ تا ۲۰ درصد کاهش یافته است. نکته قابل توجه این است که این مزیت شناختی حتی با اختصاص تنها دو تا چهار ساعت در هفته به فعالیت‌های کمک‌رسانی نیز مشاهده شده است.

کارهای داوطلبانه شامل طیف وسیعی از فعالیت‌های رسمی و غیررسمی می‌شود؛ از مشارکت در خیریه‌ها گرفته تا کمک به اقوام و دوستان نیازمند در مراقبت از کودکان، باغبانی یا حتی کتاب خواندن برای آن‌ها. این فعالیت‌ها به دلیل نیاز به تفکر، برنامه‌ریزی، تعامل کلامی و گاهی تلاش جسمی، مغز را فعال نگه داشته و به سلامت آن کمک می‌کنند. پژوهشگران تأکید دارند که مزایای شناختی کمک به دیگران، نه تنها کوتاه‌مدت نیست، بلکه با مشارکت پایدار در طول زمان افزایش می‌یابد و عدم مشارکت کامل می‌تواند به وخامت عملکرد شناختی منجر شود.

علاوه بر این، تحقیقات جداگانه‌ای نیز نشان داده است که مشارکت در کارهای داوطلبانه می‌تواند اثرات مخرب استرس مزمن بر التهاب سیستمیک بدن را کاهش دهد، به ویژه در افرادی که سطح التهاب بالاتری دارند. این یافته‌ها در مجموع تأیید می‌کنند که رفتارهای کمک‌کننده با کاهش فرسودگی فیزیولوژیکی ناشی از استرس و تقویت ارتباطات اجتماعی، که خود مزایای روانی، عاطفی و شناختی متعددی به همراه دارد، نقش مهمی در تقویت سلامت مغز ایفا می‌کنند.