پیام جوان: بازار ارز تهران در روزهای اخیر شاهد جهشی بیسابقه در نرخ برابری ارزهای خارجی در برابر تومان بوده است. نرخ دلار آمریکا که روز چهارشنبه با افزایش ۱۹۸۰ تومانی به ۱۲۰ هزار و ۶۷۵ تومان رسید و رکورد تاریخی جدیدی را ثبت کرد، در ساعات اولیه پنجشنبه نیز بالای ۱۲۰ هزار تومان معامله شد. همزمان، یورو با جهشی تند به ۱۴۰ هزار و ۵۲۰ تومان و پوند انگلیس به ۱۶۰ هزار و ۷۱۰ تومان رسید. این نوسانات شدید نشان میدهد که تنها از ابتدای هفته جاری، دلار بیش از شش هزار تومان و یورو بیش از هشت هزار تومان گرانتر شدهاند.
این دگرگونی ناگهانی در بازار ارز، بسیاری از تحلیلگران اقتصادی را غافلگیر کرده است. وبسایت تابناک سرعت و ابعاد این جهش را فراتر از انتظارات توصیف کرده است. خبرگزاری مهر نیز به نقل از کارشناسان اقتصادی، ریشههای این جهش ارزی را عمدتاً سیاسی دانسته و مهار پایدار آن را منوط به فعالسازی عرضه صادراتی، نه صرفاً تزریق ارز توسط بانک مرکزی، میداند. در پی این تحولات، شماری از رسانهها از این وضعیت با عنوان «زلزله» در بازار ارز یاد کرده و از تعطیلی گسترده صرافیها خبر دادهاند.
افزایش بیرویه نرخ ارز، انتقادهای تندی را متوجه بانک مرکزی و بهویژه سکوت محمدرضا فرزین، رئیس کل آن، کرده است. تابناک با اشاره به اینکه بازار ارز «رها» شده و کسی مسئولیت آن را بر عهده نمیگیرد، اما همه از اثرات آن متضرر میشوند، این وضعیت را نگرانکننده خوانده است. یکی از فعالان باسابقه بازار نیز با انتقاد از اظهارات فرزین مبنی بر «غیرواقعی» بودن نرخهای تلگرامی، تاکید کرده است که همین نرخها زندگی مردم را تحت تاثیر قرار داده و با نپذیرفتن واقعیت، نمیتوان آن را تغییر داد.
مهراد عباد، عضو هیئت نمایندگان اتاق تهران، معتقد است که نوسانات نرخ ارز در ایران بیش از آنکه ریشه اقتصادی داشته باشد، تحت تاثیر مسائل ژئوپلیتیکی، سیاسی و حتی اخبار داخلی است. وی با اشاره به افزایش نرخ ارز در روزهای اخیر بدون وقوع رویداد مهم اقتصادی یا سیاسی، «بلاتکلیفی کنونی» را عامل این افزایش میداند. دیگر اعضای هیئت نمایندگان اتاق ایران نیز این تغییرات را نتیجه ترکیبی از «عوامل بنیادی بازار، وضعیت درآمدهای ارزی دولت و اثرات روانی تحولات ژئوپلیتیک» دانستهاند. بازار ارز ایران، که سالهاست با نوسانهای گسترده روبروست، پس از جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل، رکوردهای تازهای را به ثبت رسانده است.
