پیام جوان: در عصر کنونی فناوری، پلتفرمهای رسانههای اجتماعی ابزارهایی را در اختیار گرفتهاند که قادرند رفتار کاربران را با دقت بیسابقهای تحلیل کرده و حتی خواستههای پنهان آنها را پیشبینی کنند. در این میان، تیکتاک به عنوان یکی از بحثبرانگیزترین برنامهها مطرح است؛ اپلیکیشنی که متهم به بهرهگیری از الگوریتمهای فوقهوشمند است و میتواند علایق و تمایلات کاربران را پیش از آنکه خودشان به آنها پی ببرند، تشخیص دهد. این قابلیت خارقالعاده، پرسشهای مهمی درباره حریم خصوصی، تأثیرات روانی و مرزهای اخلاقی دستکاری ذهن دیجیتال ایجاد کرده است.
الگوریتمهای پیشرفته تیکتاک بر پایه یادگیری ماشین عمل میکنند و دادههایی نظیر زمان صرفشده برای تماشای ویدیو، لایکها، نظرات و اشتراکگذاریها را با دقتی حیرتآور تحلیل میکنند. هدف نهایی این سیستم، صرفاً نمایش محتوای مطابق با علایق کاربر نیست، بلکه افزایش تعامل و زمان حضور در پلتفرم از طریق هدایت کاربران به “تونلهای دیجیتال” محتوایی خاص است. این فرآیند که مانند یک جعبه سیاه عمل میکند، کاربران را به تدریج به سمت نوع خاصی از محتوا سوق میدهد و در آن عمیقتر میکند، حتی بدون دخالت مستقیم برنامهنویسان.
یکی از جنجالیترین ویژگیهای تیکتاک، توانایی آن در آشکارسازی جنبههایی از شخصیت کاربران است که ممکن است خودشان نیز از آن آگاه نباشند؛ از جمله گرایشهای سیاسی یا روانشناختی پنهان. این امر نگرانیهایی جدی درباره میزان اطلاعات جمعآوریشده و احساس از دست رفتن کنترل در کاربران ایجاد میکند. محققان هشدار میدهند که این الگوریتمها ممکن است از نقاط ضعف کاربران سوءاستفاده کرده و آنها را به سمت محتوای مضر یا اطلاعات نادرست هدایت کنند. این موضوع، بهویژه در مورد نوجوانان، به “رژیم تاریکی” آنلاین تعبیر شده و منجر به طرح دعاوی حقوقی علیه تیکتاک و متا در ایالات متحده شده است.
در پی این نگرانیها، قانونگذاران در ایالتهای مختلف آمریکا خواستار محدودیتهایی بر الگوریتمهای رسانههای اجتماعی شدهاند، از جمله ممنوعیت ارائه محتوا به کودکان بدون رضایت والدین. با این حال، شرکتهای بزرگ فناوری این قوانین را مغایر با قانون اساسی میدانند و به چالش کشیدهاند. بحثها بر سر اصلاح بخش ۲۳۰ قانون نزاکت ارتباطات آمریکا نیز در جریان است تا پلتفرمها را ملزم به بازنگری در نحوه بررسی و پردازش محتوا کند. در نهایت، توانایی بیسابقه تیکتاک در درک رفتار انسانی دیجیتال، سؤالات بنیادی درباره حریم خصوصی، تأثیرات روانی و مسئولیت اخلاقی را مطرح میکند که نیازمند توجه جدی و راهکارهای تنظیمکننده است.
