پیام جوان: تحقیقات علمی و دادههای جمعآوری شده از کاربران نشان میدهد که با فرارسیدن فصل سرما، الگوهای خواب و ریکاوری بدن دستخوش تغییرات قابل توجهی میشود. بررسی اطلاعات ۴۸ هزار کاربر بین سالهای ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۲ حاکی از آن است که در طول ماههای زمستان، مدت زمان خواب به طور متوسط ۳ درصد (حدود ۱۰ دقیقه) افزایش مییابد و زمان سپری شده در رختخواب از کمتر از ۸ ساعت به ۸ ساعت و ۱۵ دقیقه میرسد. ضربان قلب در حالت استراحت نیز ۳ درصد افزایش و تغییرپذیری ضربان قلب حدود ۸ درصد کاهش مییابد که همگی نشاندهنده واکنش طبیعی بدن به شرایط محیطی است.
دلایل متعددی برای این افزایش نیاز به خواب در زمستان وجود دارد. غروب زودتر خورشید باعث ترشح زودهنگام هورمون ملاتونین، عامل خواب، میشود و ریتم شبانهروزی بدن را تغییر میدهد. همچنین، کاهش ساعات نور روز منجر به سطوح پایینتر ویتامین D در بدن میشود که خود میتواند باعث خستگی بیشتر و کاهش کیفیت خواب گردد. علاوه بر این، دمای پایینتر محیط که برای خواب عمیق مطلوب است، در عین حال میتواند بیدار شدن از خواب را دشوارتر سازد، زیرا دمای پایین بدن در صبح مانع از فعالیت نورونهای مسئول بیداری میشود.
پدیدهای موسوم به «افسردگی فصلی» (SAD) که با علائمی چون خستگی و افزایش نیاز به خواب همراه است، نیز در زمستان شیوع بیشتری مییابد. تعطیلات نیز با وجود افزایش مدت زمان خواب (۳ درصد بیشتر)، اغلب کیفیت خواب را کاهش میدهد. عواملی چون استرس، مصرف الکل و غذاهای سنگین در طول جشنها میتوانند بر کیفیت خواب عمیق تأثیر منفی گذاشته و به خستگی بیشتر در روزهای پس از تعطیلات منجر شوند، حتی اگر زمان بیشتری را در رختخواب سپری کرده باشید.
برای مقابله با خستگی زمستانی و حفظ سطح انرژی، راهکارهای عملی متعددی توصیه میشود. ایجاد یک روتین آرامشبخش قبل از خواب، مانند حمام آب گرم، و مصرف چایهای گیاهی بدون کافئین میتواند به بهبود کیفیت خواب کمک کند. قرار گرفتن در معرض نور خورشید در صبح برای تنظیم ریتم شبانهروزی، استفاده از مکملهای ویتامین D (با مشورت پزشک)، و انجام فعالیتهای ورزشی منظم نیز از جمله اقداماتی هستند که میتوانند به افزایش انرژی و بهبود خلق و خو در فصول سرد یاری رسانند.
